پرسش. آیا علاوه بر نفقه و نیازهاى ضرورى زن، نیازهاى دیگر او نیز ـ از قبیل خرید کتاب، انفاق به فقیران، هدیه دادن، برپا کردن مجالس روضه خوانى و جشن ائمه (علیهم السلام)  ـ بر شوهر واجب است؟
همه مراجع: خیر، تأمین نیازهاى یاد شده، براى شوهر واجب نیست.1

پرسش. مقدار مهرالسنه را بیان کنید؟
همه مراجع: «مهر السنه» مقدار مهرى است که نبى اکرم (صلی الله علیه و آله)  براى همسران خود و حضرت زهرا (علیهاالسلام)  قرار داد. مقدار آن پانصد درهم است و هر درهم، معادل 6/12 نخود نقره سکه دار است. در مجموع برابر 6300 نخود (یا 5/262 مثقال ) مى شود و قیمت آن در هر زمان، تابع نرخ همان زمان است.1

پرسش . اگر به اعتقاد اینکه، دختر باکره است با او ازدواج کند، آن گاه بعد از عقد متوجه شود که بکارتش از بین رفته ؛ آیا عقد صحیح است؟ آیا از مهر چیزى کسر مى شود؟
همه مراجع: آرى، عقد صحیح است و باید مقدار تفاوت مهریه دختر باکره و غیرباکره اى که همانند و هم شأن او هستند، در نظر گرفت و به نسبت آن از مهریه او کم کرد. به عنوان مثال اگر مهریه این دختر صد سکه و مهریه دختر باکره هم شأن او، هشتاد سکه و مهریه دختر غیرباکره هم شأن او، شصت سکه طلا باشد ؛ در این صورت شوهر مى تواند هفتاد و پنج سکه طلا به همسرش بدهد.1

  پرسش . اگر مردى قصد پرداختن مهریه همسرش را نداشته باشد، آیا این عقد آنها باطل است؟
همه مراجع: عقد صحیح است و مرد باید مهریه را بپردازد.1

قال الصادق (علیه السلام):

السراق ثلاثه:

 مانع الزکوه و مستحل مهور النساء و کذلک من استدان دینا  و لم ینو قضائه‏.2

امام صادق (علیه السلام) فرمود:

 دزدها سه قسمند:

1. آنکه زکات ندهد،

2. آنکه مهریه زنان را براى خود حلال بداند (و قصد پرداخت آن را نداشته باشد.)

3. کسى که قرض کند و قصد دادن آن را نداشته باشد.

پرسش . اگر مردى با زنى که در عدّه است از روى جهل به مسأله، عقد دائم یا موقت بخواند ؛ آیا این زن بر او حرام ابدى مى شود؟
همه مراجع (به جز مکارم ): اگر هر دو نمى دانستند که ازدواج با زن عدّه دار حرام است ؛ چنانچه مرد (در زمان عدّه ) با او نزدیکى کرده باشد، آن زن بر او حرام ابدى مى شود. اما اگر نزدیکى نکرده باشد، تنها عقد باطل است و مى توانند پس از پایان عدّه، با یکدیگر ازدواج کنند.1
آیه اللّه  مکارم: اگر وکیل عقد را در عدّه خوانده باشد حرام ابدى نمى شود.

پرسش . آیا ازدواج با شخصى که نماز نمى خواند، جایز است؟
همه مراجع: ازدواج با او جایز است ؛ ولى کراهت دارد. 1ولی اگر موجب گمراهی شود اشکال دارد!

تبصره. ازدواج با فرد فاسق کراهت دارد و کسى که نماز نمى خواند، مصداق بارز فسق شمرده مى شود.

 رسول گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله و سلّم ):

«مَنْ اَعانَ على تارکَ الصلاة بلقمة او کسوة فکانَّما قتل سبعین نبیّاً اوَّلهم آدم وآخَرهم محمّد»"

کسى که به تارک نماز با دادن طعامى یا لباسى کمک رساند مثل این است که هفتاد پیغمبر را کشته و به قتل رسانده که اوّل آنها حضرت آدم u  و آخر ایشان حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله و سلّم )  است."2

پرسش1 . شخصى پس از بلوغ با پسر بچه اى نابالغ، وطى (لواط ) کرده ؛ بعد خواهر او را گرفته است. پس از ازدواج متوجه مى شود که ازدواج با او حرام بوده ؛ اکنون تکلیف چیست؟
همه مراجع (به جز تبریزى ): در فرض یاد شده، آن زن بر مرد حرام است و باید از اوجدا شود و نیاز به طلاق هم ندارد.1
آیه اللّه  تبریزى: بنا بر احتیاط واجب زن بر مرد حرام است و باید از او جدا شود و بنا بر احتیاط طلاق هم بدهد.2

پرسش2 . اگر لواط کننده و لواط دهنده هر دو نابالغ باشند، آیا باز ازدواج با خواهر لواط دهنده حرام مى شود؟
آیات عظام امام، بهجت و نورى: آرى، ازدواج با خواهر او حرام مى شود.3
آیات عظام تبریزى، صافى، فاضل و مکارم: خیر، ازدواج با خواهر او حرام نمى شود.4
آیات عظام سیستانى و وحید: بنابر احتیاط واجب، ازدواج باخواهر او حرام نمى شود.5

پرسش . اگر مرد هنگام اجراى عقد ازدواج، مهریه اى را قرار دهد که مى داند قدرت پرداخت آن را ندارد ؛ آیا این عقد باطل است؟
همه مراجع: خیر، عقد صحیح است و باید مهریه اى را که تعیین کرده، به زن بپردازد.1

پرسش . حکم ازدواج دختر شیعه با مردى از اهل تسنن چیست؟
همه مراجع (به جز بهجت، تبریزى و وحید ): ازدواج دختر شیعه با مرد سنى، مکروه است ؛ ولى اگر بترسد که بر اثر ازدواج با او به گمراهى بیفتد، جایز نیست.1
آیات عظام بهجت، تبریزى و وحید: اگر بترسد که بر اثر ازدواج با او به گمراهى بیفتد، جایز نیست و در غیر این صورت بنا بر احتیاط واجب، با او ازدواج نکند.2
تبصره. ازدواج با برخى از فرقه ها مانند: غلات، ناصبى ها و خوارج ـ که خود را مسلمان مى پندارند، ولى در حقیقت محکوم به کفر هستند ـ جایز نیست.

پرسش . آیا زن مى تواند در ضمن عقد ازدواج، شرط کند که شوهر او همسر دوم اختیار نکند؟
آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى، فاضل، مکارم و نورى: خیر، این شرط صحیح و نافذ نیست ؛ ولى اگر شرط کند که: «زن وکیل شوهر باشد، چنانچه شوهر ازدواج مجدد نماید، خود را طلاق دهد»، صحیح است.1
آیات عظام تبریزى، سیستانى و صافى: آرى، این شرط صحیح و نافذ است و اگر شوهر بعد از ازدواج، به این شرط عمل نکرد و ازدواج مجدد نمود، گناه کرده است.2
آیه اللّه  وحید: بنابر احتیاط واجب، این شرط صحیح و نافذ نیست ؛ ولى اگر شرط کند که: «زن وکیل شوهر باشد، چنانچه شوهر ازدواج مجدد نماید، خود را طلاق دهد»، صحیح است.3

پرسش . در صورتى که ولى دختر باکره، به اصل ازدواج دخترش با جوانى راضى است ؛ ولى نسبت به خصوصیات ازدواج (مانند مقدار مهر و تعیین زمان عقد و عروسى و... ) مخالف است و خود پسر و دختر توافق دارند ؛ آیا در این صورت هم اجازه پدر لازم است؟
همه مراجع: اگر پدر با اصل ازدواج موافق است، ولى نسبت به خصوصیات آن مخالف باشد ؛ در این صورت اجازه او لازم نیست و عقد صحیح است.1

پرسش . در صورتى که دختر و پسرى هم کفو باشند ؛ ولى پدر دختر مخالف ازدواج آنها باشد، آیا باز هم رضایت او لازم است؟ (باید توجه داشت دختر بالغ و رشیده است و نیاز به ازدواج دارد )؟
همه مراجع (به جز بهجت، تبریزى و صافى ): اگر پسر ـ شرعا و عرفا ـ کفو و همتاى دختر باشد، اجازه پدر لازم نیست.1
آیات عظام بهجت و تبریزى: اگر پسر ـ شرعا و عرفا ـ کفو و همتاى دختر باشد و ازدواج هم به مصلحت او باشد، اجازه پدر لازم نیست.2
آیات عظام خامنه اى و صافى: اگر پسر ـ شرعا و عرفا ـ کفو و همتاى دختر باشد و کفو دیگرى نیز پیدا نشود، اجازه پدر لازم نیست.3

پرسش . آیا دختر و پسر عاقل و بالغ، مى توانند بدون اطلاع خانواده براى ازدواج با هم صحبت کنند و سپس خانواده را مطلع سازند؟
همه مراجع: خواستگارى و گفت وگوى پیش از عقد، اگر مفسده نداشته و بدون قصد لذت و ترس افتادن در گناه باشد، اشکال ندارد.1

پرسش . دختر باکره رشیده اى که پدرش فوت کرده، اجازه چه کسى براى عقد او لازم است؟
همه مراجع (به جز مکارم ): در ازدواج با دختر باکره به جز اجازه پدر و یا جد پدرى، اجازه فرد دیگرى لازم نیست.1
آیه اللّه  مکارم: در صورت فوت پدر و جدّ پدرى، عقد موقت دختر با اجازه حاکم شرع باشد.

پرسش . اگر پدر دختر به ازدواج دائم با جوانى اجازه دهد ؛ آیا آنان مى توانند براى آشنایى از خصوصیات یکدیگر، بدون اطلاع خانواده او، عقد موقت بخوانند؟
همه مراجع: در این فرض نیز اعتبار اجازه پدر براى خواندن عقد موقت ساقط نمى شود1.

پرسش . اگر دختر باکره اى شوهر کند و بدون اینکه با او نزدیکى شود، طلاق بگیرد ؛ آیا ازدواج با او نیاز به اجازه پدر دارد؟
آیات عظام امام، سیستانى و نورى: آرى، باید با اجازه او باشد.1
آیات عظام بهجت، تبریزى، خامنه اى، صافى، فاضل، مکارم و وحید: بنابر احتیاط واجب، باید با اجازه او باشد.2

پرسش . اگر دختر بکارتش را در دوران کودکى از دست داده باشد (البته نه از راه نامشروع ؛ بلکه مثلاً با بازى و ورزش )، آیا در ازدواج با او، اجازه پدرش شرط است؟
همه مراجع: این دختر حکم دختر باکره را دارد.1

پرسش . اگر دختر گفت: پدر و مادرم رضایت قلبى به ازدواج دارند ؛ آیا مى توان به گفته او بدون اذن پدر با او ازدواج کرد؟
همه مراجع: در اذن پدر، اظهار لازم است و رضایت قلبى کافى نیست.1

پرسش . اگر مرد مقلد مرجعى باشد که معتقد است ازدواج موقت دختر باکره بدون اجازه پدرش جایز نیست ؛ ولى دختر مقلد کسى است که مى گوید اجازه پدر لازم است ؛ آیا مرد مى تواند این دختر را بدون اجازه پدرش عقد کند؟
همه مراجع: در این فرض نیز باید با اجازه پدر دختر باشد.1

پرسش . ما دو نفر همکار مجرد هستیم، براى آنکه روابط مان از نظر شرعى دچار مشکل نشود و به گناه کشیده نشویم، مى توانیم بدون اجازه پدر دختر، ازدواج موقت کنیم؟
همه مراجع: روابط کارى و تحصیلى باعث نمى شود، اذن پدر یا جد پدرى دختر از اعتبار بیفتد.1

پرسش . آیا در عقد ازدواج، شاهد گرفتن لازم است؟
همه مراجع: خیر، در عقد ازدواج ـ خواه دائم یا موقت ـ حضور شاهد لازم نیست.1

پرسش . آیا جایز است عقد ازدواج را از طریق چت و به صورت آنلاین و زنده، اجرا کرد؟
همه مراجع: اگر شرایط صحت عقد را رعایت کنند و صداى یکدیگر را بشنوند و بین جملات آنان فاصله طولانى نیفتد، اشکال ندارد و عقد صحیح است.1

پرسش. آیا عقد و نکاح معاطاتى نیز جایز است؟ به عنوان مثال پسر انگشترى را در دست دختر کند به قصد اینکه همسر یکدیگر شوند، بى آنکه صیغه عقد بخوانند؟
همه مراجع: ازدواج معاطاتى، درست نیست و باید صیغه بخوانند.1

پرسش . اگر پدر و مادر فرزندان خود (پسر یا دختر ) مجبور سازند با شخص غیر مورد علاقه خود ازدواج کنند، آیا عقد صحیح است؟
همه مراجع: خیر، در فرض یاد شده عقد باطل است.

پرسش . آیا خود مرد مى تواند از طرف زن، وکیل شود و عقد را بخواند؟
همه مراجع: آرى، مى تواند.1

پرسش . آیا هیچ راه شرعى و قانونى ـ به جز ازدواج ـ وجود دارد که دو جوان روابط مشروع با هم داشته باشند؟ آیا در اسلام چیزى به نام صیغه خواهر و برادرى وجود دارد؟
همه مراجع: خیر، تنها راه، ازدواج ـ به طور دائم یا موقّت ـ است و صیغه خواهر و برادرى با نامحرم مشروع نیست.1

پرسش . آیا زن و شوهر باید در مجلسى که صیغه عقد خوانده مى شود، حضور داشته باشند؟
همه مراجع: خیر، لازم نیست.1

پرسش . اگر دختر و پسرى بخواهند خودشان صیغه عقد موقت بخوانند، کیفیت آن به چه شکل است؟
همه مراجع: پس از تعیین مهر و مدت عقد و رعایت شرایط عقد (مانند اجازه پدر دختر )، نخست دختر بگوید: «زَوَّجْتُکَ نَفْسى فِى الْمُدَّةِ الْمَعْلومَةِ عَلَى الْمَهْرِ الْمَعْلُومِ» و پس از آن بدون فاصله (طولانى ) پسر بگوید: «قَبِلْتُ التَّزْویجَ».1

پرسش . آیا زن و مرد مى توانند خودشان صیغه ازدواج را به فارسى بخوانند یا اینکه باید وکیل بگیرند تا عربى خوانده شود؟
آیات عظام امام، سیستانى، صافى، مکارم، نورى و وحید: اگر نمى توانند خودشان به صورت عربى صحیح بخوانند، مى توانند به فارسى و یا هر زبان دیگرى صیغه را اجرا کنند ؛ ولى باید در همان زبان، لفظى را بگویند که معناى «زوجت» و «قبلت» را بفهماند و لازم نیست وکیل بگیرند.1
آیه اللّه  بهجت: خواندن عقد نکاح به زبان فارسى و یا هر زبان دیگرى جایز است ؛ هر چند توانایى بر خواندن زبان عربى هم داشته باشند و وکیل گرفتن لازم نیست.2
آیات عظام تبریزى و فاضل: اگر نمى توانند خودشان به صورت عربى صحیح بخوانند، چنانچه گرفتن وکیل برایشان ممکن باشد ـ بنابر احتیاط واجب ـ باید وکیل بگیرند و اگر ممکن نیست، مى توانند خودشان به زبان فارسى و یا هر زبان دیگرى صیغه را اجرا کنند ؛ ولى باید در همان زبان، لفظى را بگویند که معناى «زوجت» و «قبلت» را بفهماند.3

پرسش . کسى که معناى لفظ عربى صیغه ازدواج را نمى داند، مى تواند آن را بخواند؟
همه مراجع (به جز بهجت ): خیر، جایز نیست ؛ مگر آنکه معناى هر کلمه از عقد را جداگانه بداند و کلمات آن را صحیح ادا کند.389
آیه اللّه  بهجت: بنابر احتیاط واجب، نمى تواند آن را به عربى بخواند ؛ مگر آنکه بخواهد ترجمه آن را به زبان فارسى و یا زبان دیگرى جارى کند. در این صورت احتیاط مستحب آن است که هر دو را بخواند (عربى و ترجمه آن ).1

پرسش . حکم پوشیدن لباس شهرت را بیان کنید؟
آیات عظام امام، خامنه اى، فاضل و نورى: پوشیدن لباسى که موجب شهرت و انگشت نمایى شود، بنابر احتیاط واجب حرام است.1
آیات عظام بهجت، صافى و وحید: پوشیدن لباسى که موجب شهرت و انگشت نمایى شود، حرام است.2
آیات عظام تبریزى و سیستانى: پوشیدن آن حرام نیست ؛ مگر آنکه موجب هتک حرمت و خوارى شخص شود.3
آیه اللّه  مکارم: پوشیدن لباسى که جنبه ریاکارى دارد و شخص مى خواهد به وسیله آن، مثلاً به زهد و ترک دنیا مشهور شود، بنابر احتیاط واجب حرام است ؛ خواه از جهت پارچه یا رنگ آن باشد و یا دوخت آن. اما اگر واقعا قصد او ساده پوشیدن است و جنبه ریاکارى ندارد ؛ نه تنها جایز، بلکه عملى شایسته است.4
تبصره. پوشیدن هر لباسى که موجب هتک حرمت و خوارى شخص شود، به فتواى همه مراجع حرام است.

پرسش . درباره حقوق زن و شوهر توضیح دهید؟
در زندگى زناشویى چندین حقوق متقابل ـ به عنوان حقّ و وظیفه ـ مطرح است. هر جا وظیفه هست، در برابرش حق قرار دارد ؛ چنان که هر جا براى کسى حقى قرار داده شده، در مقابل وظیفه اى نیز بر عهده او گذاشته شده است. زن و شوهر نسبت به همدیگر، وظایفى دارند و بر همین اساس حقوق متقابلى متوجه آنان است که اگر هر دو به وظایف خود عمل کنند و به حقوق خود برسند، زندگى آنها درست و بر اساس عدالت استوار است و در نتیجه زندگى در سایه آن شیرین مى گردد.
پایه و اساس خانواده، احترام و محبت و رعایت حقوق یکدیگر است.

امام باقر (علیه السلام) مى فرماید: «هر کس زن گرفت، باید او را گرامى بدارد و به او احترام کند.»1

  امام کاظم (علیه السلام)  مى فرماید: «جهاد زن شوهردارى نیکو است».2

حقوق زناشویى بر دو نوع است:
1. حقوق واجب و قانونى،
2. حقوق مستحب و اخلاقى.
حقوق قانونى، رعایت حداقل ها است که قانون و دادگاه از آن دفاع مى کند. حقوق اخلاقى، رعایت حُسن هم زیستى است که خوشى و شیرینى زندگى را بیش از پیش فراهم مى سازد.

الف. حقوق زن نسبت به مرد:
1. تهیه غذا،
2. تهیه پوشاک،
3. تهیه وسایل مورد نیاز خانه،
4. تهیه مسکن،
5. حق آمیزش و همخوابى،

ب. حقوق مرد نسبت به زن:
1. خروج از منزل با اجازه شوهر،
2. حق تمکین،
3. رفع امور نفرت آور،
4. آرایش و نظافت،
5. نذر و قسم خوردن با اجازه شوهر.

پرسش1 . آیا براى تدریس خصوصى در منزل، مى توان براى دانش آموزان دختر، معلم مرد و براى پسر معلم زن استخدام کرد؛ در حالى که هر دو در اتاق بسر مى برند و کس دیگرى در آنجا نیست؟

آیات عظام امام، خامنه اى و نورى: اگر کسى نمى تواند وارد اتاق شود و آنان بترسند که به حرام بیفتند، ماندنشان در آنجا حرام است.

آیات عظام بهجت، سیستانى و وحید: اگر احتمال فساد برود، ماندن آنان در آنجا حرام است؛ هر چند طورى باشد که کسى دیگر بتواند وارد شود.

آیات عظام تبریزى و فاضل: اگر کسى نمى تواند وارد آن مکان شود؛ در صورتى که احتمال فساد برود، ماندنشان در آنجا حرام است.[1]

آیه اللّه  صافى: اگر کسى نمى تواند وارد اتاق شود، ماندن آنان در آنجا حرام است؛ هر چند احتمال فساد ندهند.

آیه اللّه  مکارم: اگر کسى نمى تواند وارد اتاق شود، بنابر احتیاط واجب ماندن آنان در آنجا جایز نیست.

آیات عظام بهجت و صافى: جایز نیست.[3]

پرسش . آیا کار خانم ها در ادارات که با نامحرم روبه رو مى شوند و گفت وگو مى کنند، اشکال دارد؟

همه مراجع: اگر حجاب شرعى رعایت شود و قصد لذت و یا ترس افتادن به گناه نباشد، اشکال ندارد.[1]

تبصره. اگر زنان بخواهند در این گونه اجتماعات فعالیت و خدمت کنند، باید علاوه بر حفظ حجاب، از آرایش چهره خود بپرهیزند.

پرسش آیا نشستن بر سر سفره اى که نامحرم وجود دارد، حرام است؟

همه مراجع: اگر کلمات مفسده انگیز رد و بدل نشود و از نگاه هاى حرام خوددارى گردد و نیز ترس افتادن به گناه در کار نباشد، اشکال ندارد.[1]

پرسش . در یک تشکل مذهبى فعالیت دارم که دختران و پسران در آن مختلط هستند! در بعضى مواقع احساس مى کنم که ممکن است به گناه بیفتم، تکلیف چیست؟

همه مراجع: اگر ترس افتادن به گناه و مفسده در بین باشد، حضور در این تشکل ها جایز نیست.[1]

پرسش. صیغه کردن زنان بدکاره چه حکمى دارد؟
آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى و صافى: ازدواج موقت با او کراهت شدید دارد و اگر با او ازدواج کرد، واجب است او را از کار زشتش باز دارد.1
آیات عظام تبریزى، سیستانى، فاضل، مکارم، نورى و وحید: بنا بر احتیاط واجب پیش از توبه او، جایز نیست.2

پرسش . آیا استفاده از کلاه گیس به جاى روسرى کفایت مى کند؟

آیات عظام امام، خامنه اى و فاضل: بنابر احتیاط واجب، باید کلاه گیس را از نامحرم پوشاند.[1]

آیات عظام بهجت و وحید: اگر باعث مفسده شود، جایز نیست.[2]

آیات عظام تبریزى، سیستانى، صافى، مکارم و نورى: خیر، کلاه گیس خود یک نوع زینت است و باید از نامحرم پوشانده شود.[3]

پرسش . تمکین زن نسبت به روابط زناشویى، چه مقدار باید باشد؟
همه مراجع: اگر عذر شرعى (مانند حیض، ضرر براى سلامتى بدن و... ) نداشته باشد و شوهر بخواهد، باید تمکین کند.1

پرسش . آیا در ازدواج با دختر باکره، اجازه پدر یا جد پدرى واجب است و اگر بدون اجازه عقد بخوانند، عقدشان باطل است؟
آیات عظام امام، تبریزى، سیستانى، مکارم و نورى: آرى، باید با اجازه پدر یا جدّ پدرى دختر باشد و بدون اجازه او عقد باطل است.1
آیات عظام بهجت، فاضل: از نظر تکلیفى، احتیاط واجب آن است که با اجازه پدر یا جدّ پدرى باشد، ولى اگر بدون اجازه عقد بخوانند، عقد باطل نیست.2
آیات عظام خامنه اى، صافى و وحید: بنا بر احتیاط واجب، باید با اجازه او باشد و اگر بدون اجازه عقد بخوانند بنا بر احتیاط واجب، عقد باطل است.3

اجازه در عقد موقت
پرسش . آیا عقد موقت نیز مانند عقد دائم، احتیاج به اجازه پدر دارد؟
همه مراجع: آرى، تفاوتى بین آن دو نیست.4

پرسش . اگر در خواندن عقد نکاح یک حرف یا بیشتر اشتباه شود، آیا عقد باطل است؟
همه مراجع: اگر معناى آن عوض شود، عقد باطل است.1

پرسش . آیا در عقد ازدواج ـ خواه دائم یا موقت ـ عربى خواندن شرط است؟
آیات عظام امام، تبریزى، خامنه اى، مکارم، سیستانى و وحید: بنابر احتیاط واجب باید صیغه به عربى صحیح خوانده شود.1
آیه اللّه  بهجت: خیر شرط نیست ؛ بلکه مى توانند به هر زبانى که خواستند بخوانند. اما احتیاط مستحب (بهتر ) آن است که به عربى بخوانند.2
آیات عظام صافى، فاضل و نورى: باید صیغه به عربى صحیح خوانده شود.3

پرسش . آیا جایز است پیش از تمام شدن مدت عقد موقت، زن را به عقد دائم خود در آورد؟
همه مراجع: خیر، جایز نیست ؛ ولى مى تواند مدت باقى مانده را به او ببخشد و سپس عقد دائم بخواند.1

پرسش . زن و مردى صیغه موقّت جارى مى کنند و بعد از آمیزش متوجه مى شوند که عقدشان به جهتى باطل بوده است ؛ آیا این کار آنان در حکم زنا است و بچه به دنیا آمده نامشروع است؟
همه مراجع: با توجه به اینکه به مسأله آگاه نبوده اند، عملشان زنا نبوده و بچه نیز حلال زاده است و اگر بخواهند به زندگى موقّت ادامه دهند، باید دوباره صیغه عقد را جارى کنند.1

پرسش . تفریح و رفتن به گردش با نامزد خود ـ که هنوز عقد نکرده است ـ چه حکمى دارد؟
همه مراجع: تا زمانى که عقد شرعى خوانده نشده، جایز نیست.1

پرسش . آیا مراسم عقد و عروسى در ماه محرم و صفر جایز است؟
همه مراجع: برگزارى این نوع مراسم، اگر توأم با معصیت و یا هتک حرمت حضرت سیدالشهدا (علیه السلام)  نباشد، اشکال ندارد. اما براى مؤمنان سزاوار است که حرمت این ایام را پاس بدارند و از انجام کارهاى شادى آفرین بپرهیزند.1

استحباب استفاده از انگشتری نقره با نگین عقیق یا فیروزه

پرسش . آیا توصیه‌ای به استفاده از انگشتر نقره با نگین عقیق یا فیروزه، در روایات وارد شده است؟

درر رابطه با رکاب انگشتر، روایتی وجود دارد که از غیر نقره، نهی می‌نماید.[1]

در رابطه با نگین عقیق و فیروزه، روایات متعددی وجود دارد که می‌توان در وسائل‌الشیعة کتاب الصلاة، أبواب أحکام الملابس... ملاحظه نمود[2] همچنین در برخی متون فقهی، استفاده از انگشتری عقیق و فیروزه، مستحب دانسته شده است.

از حضرت رضا(علیه‎السلام) روایت شده فرمود: «العقیق ینفی الفقر و لبس العقیق ینفی النفاق؛ عقیق، فقر را نفی می‌کند و پوشیدن‌ش، نفاق را»[3]

همچنین از امام صادق(علیه‎السلام) نقل شده فرمود: «ما افتقرت کف تختمت بالفیروزج؛ دستی که انگشتری فیروزه بر آن باشد دچار ناداری نمی‌شود»[4]

 با این وجود با توجه به حرمت استفاده حلقه طلایی توسط مرد و حرمت خرید آن برای داماد بهترین گزینه خرید حلقه یا انگشتر نقره است!

خرید حلقه برای داماد
پرسش. آیا خانواده عروس، مى تواند براى داماد حلقه و انگشتر طلا تهیه کند؟
همه مراجع: خرید آن جایز نیست.1

طلاى زرد
پرسش . زینت مردان با طلاى زرد چه حکمى دارد؟
همه مراجع: پوشیدن طلا ـ مانند آویختن زنجیر طلا به گردن و به دست کردن انگشتر و ساعت طلا ـ براى مرد حرام است.2

پرسش. اگر جوانى از نظر شغلى و مالى، قادر به ازدواج نباشد ؛ آیا باز ازدواج بر او واجب است؟
همه مراجع: اگر امکانات ازدواج براى او فراهم نباشد، معذور است ؛ ولى باید خود را از گناه حفظ کند.1

پرسش . آیا ازدواج در اسلام واجب است، یا اینکه شخص مى تواند تا پایان عمر خود مجرد بماند؟
همه مراجع: اصل ازدواج در اسلام واجب نیست و از مستحبّاتى است که به آن بسیار سفارش شده است ؛ ولى اگر کسى به واسطه نداشتن همسر، به حرام بیفتد، ازدواج بر او واجب مى گردد و حق ندارد تا پایان عمر مجرد باشد.