پرسش  . در حین کار با شبکه اینترنت گاهى در کنار برخى از مقالات، عکس هاى مبتذل دیده مى شود که ناگزیر از دیدن آنها هستیم ؛ راهنمایى شما چیست؟
آیات عظام امام، تبریزى، خامنه اى، سیستانى، فاضل و وحید: اگر به طور اتفاقى چشمتان به آن بیفتد، اشکال ندارد ؛ ولى نگاه به آن با قصد لذت حرام است و بنابر احتیاط واجب، بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه، جایز نیست.1
آیات عظام بهجت، صافى، مکارم و نورى: اگر به طور اتفاقى چشمتان به آن بیفتد، اشکال ندارد ؛ ولى نگاه عمدى به آن (هر چند بدون قصد لذت )، جایز نیست.

پرسش  . دیدن فیلم هاى مبتذل به منظور سانسور کردن آن، چه حکمى دارد؟
آیات عظام امام، خامنه اى، فاضل و مکارم: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، براى مأموران نظارت در مقام عمل به وظیفه قانونى ـ به مقدار ضرورت ـ اشکال ندارد ؛ ولى باید از قصد لذت اجتناب کنند. واجب است افرادى که براى نظارت و بررسى گمارده مى شوند، از جهت فکرى و روحى زیر نظر راهنمایى مسئولان باشند.1
آیات عظام بهجت، صافى و وحید: نگاه به این فیلم ها ـ که همیشه با نگاه شهوت برانگیز همراه است ـ جایز نیست.2
آیه اللّه  سیستانى: اگر با قصد لذت باشد، حرام است. اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه باشد، بنابر احتیاط واجب، نگاه کردن به آن جایز نیست.

پرسش . نگاه به فیلم هاى مبتذل ـ که بیشتر زنان غیرمسلمان در آن بازى مى کنند ـ در صورتى که موجب تحریک انسان نشود، چه حکمى دارد؟
همه مراجع (به جز تبریزى و سیستانى ): با توجه به اینکه دیدن این گونه فیلم ها، شهوت برانگیز و مقدمه ارتکاب گناه است، نگاه به آنها حرام است.1
آیه اللّه  تبریزى: نگاه به فیلم هایى که موجب تحریک شهوت بر حرام یا ترویج فساد در جامعه باشد، جایز نیست.2
آیه اللّه  سیستانى: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه نیز باشد، بنابر احتیاط واجب نگاه به زنان جایز نیست.3

پرسش . حکم نگاه کردن زن به بازو و آرنج مرد نامحرم چیست؟
آیات عظام امام، خامنه اى و صافى: جایز نیست.1
آیه اللّه  بهجت: بنابر احتیاط واجب جایز نیست.2
آیات عظام تبریزى، سیستانى، فاضل، مکارم، نورى و وحید: اگر بدون قصد لذّت و ترس افتادن به گناه باشد، اشکال ندارد.3

پرسش:

احکام کاشت ناخن برای غسل و وضو چیست؟ بنده احساس نیاز به کاشت ناخن مصنوعی می کنم چون مقید به نماز و روزه و واجبات شرعی هستم. بفرمایید چگونه می توانم این کار را انجام دهم در حالی که نماز و وضو و غسلم درست باشد؟ در حالی که بسیار مشتاق هستم...چرا یک خانم مسلمان و مقید نمی تواند از متد های جدید زیبایی استفاده کند؟

 با تشکر

پرسش  . اگر با مشاهده فیلم هاى شهوت انگیز، مقدارى از شهوت انسان فروکش کند و در جلوگیرى از ارتکاب حرام مؤثر باشد ؛ آیا مشاهده آن جایز است؟
همه مراجع: نگاه به این فیلم هاى شهوت انگیز، جایز نیست و توجیه یاد شده، مجوز ارتکاب حرام دیگر نمى شود.

پرسش . آیا زن و شوهر براى تحریک جنسى، مى توانند به فیلم هاى سکس و مبتذل نگاه کنند؟
همه مراجع (به جز تبریزى ): خیر، تحریک شهوت به وسیله فیلم هاى مبتذل و جنسى جایز نیست.1
آیه اللّه  تبریزى: نگاه به فیلم هایى که باعث تحریک شهوت بر حرام و یا ترویج فساد در جامعه مى شود، جایز نیست.2

پرسش . نگاه به فیلم هاى مجاز داخلى و خارجى ـ که از سوى وزارت ارشاد اجازه داده شده است ـ چه حکمى دارد؟
همه مراجع: [ اگر در حد ابتذال نبوده] و بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه باشد و باعث مفاسد و انحرافات اخلاقى نشود، اشکال ندارد (خواه فیلم داخلى باشد یا خارجى ).

پرسش . نگاه هاى ممنوع و حرام کدام است؟
نگاه هاى حرام عبارت است از:
1. نگاه مرد به چهره آرایش کرده زن،
2. نگاه مرد به زیور آلات زن،
3. نگاه مرد به عکس بى حجاب زن آشنا،
4. نگاه با ریبه  مرد یا زن (ترس افتادن به حرام )،
5. نگاه زن به بدن مرد نامحرم (به جز صورت و دست ها )،
6. نگاه مرد به تمام بدن زن نامحرم (به جز صورت و دست ها تا مچ )،
7. نگاه هوس آلود مرد یا زن(هر چند به صورت و دست ها و یا به بدن هم جنس ).

پرسش . نگاه هاى جایز و حلال کدام است؟
نگاه هاى جایز عبارت است از:
1. نگاه به زن روستانشین که نوعا خود را نمى پوشاند،1
2. نگاه به عکس بى حجاب زن ناشناس،
3. نگاه هم جنس به هم جنس (به جز عورت )،
4. نگاه به زن به منظور ازدواج (با شرایط خاص )،
5. نگاه به زن کهنسال2 که هیچ گونه رغبتى به ازدواج با او نیست،
6. نگاه به زن غیرمسلمان ؛ خواه از اهل کتاب باشد یا نه.3
تبصره. جواز نگاه هاى یاد شده در صورتى است که با قصد لذت و یا ترس افتادن به گناه همراه نشود.

پرسش.درباره حرمت نگاه به نامحرم توضیح دهید؟
«قُلْ لِلْمُؤمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ »1 ؛ «به مؤمنان بگو: چشم هاى خود را از نگاه به نامحرم فرو گیرند».
«وَ قُلْ لِلْمُؤمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ »2 ؛ «و به زنان با ایمان بگو: چشم هاى خود را از نگاه هوس آلود فرو گیرند».

نگاه حرام در شرع عبارت است از:

نگاه مرد به بدن زن نامحرم (به جز صورت و دست ها تا مچ ) ؛ خواه با قصد باشد یا بدون آن. و نیز نگاه به صورت و دست ها اگر با قصد شهوت یا ترس افتادن به حرام باشد. همچنین نگاه زن به مرد نامحرم (به جز صورت، گردن و دست ها و مقدارى از پا ) ؛ خواه با قصد باشد یا بدون آن و نیز به مواضع یاد شده، اگر با قصد شهوت یا ترس افتادن به حرام باشد.

امام صادق (علیه السلام)  مى فرماید: «نگاه به نامحرم، تیرى از تیرهاى مسموم شیطان است و چه بسا یک نگاهى که حسرتى طولانى بر جاى گذارد».3

1.. نور 24 ، آیه 30.
 2. همان، آیه 31.
 3. «النَّظَرُ سَهْمٌ مِنْ سهامِ اِبْلیس مَسْمُومٌ وَ کَمْ مِنْ نَظْرَةٍ اَوْرَثَتْ حَسْرةٌ طَویلَةٌ»: بحار، ج 101/40.

پرسش . نامه نگارى با نامحرم و طرح مسائل شهوانى از طریق ایمیل، چه حکمى دارد؟
همه مراجع: طرح مسائلى که باعث ایجاد فتنه و فراهم آمدن زمینه فساد است، حرام است.1

 پرسش . آیا خواندن داستان هاى تحریک کننده جنسى، جایز است؟
همه مراجع: اگر باعث تحریک شهوت گردد، خواندن آن جایز نیست.1

پرسش. تماس با بدن نامحرم، براى نجات او چه حکمى دارد؟

همه مراجع: به مقدار ضرورت اشکال ندارد.[1]

پرسش . آیا ارتباط صمیمى بین دختر و پسر در هنگام همکارى یا میهمانى اشکال دارد؟
همه مراجع: دوستى بین دختر و پسر جایز نیست ؛ چون ترس افتادن به گناه در میان است. اما ارتباط شغلى، اگر باعث مفسده نشود و موازین شرع در آن رعایت شود، اشکال ندارد.

پرسش . آیا خلوت کردن دو نفر نامحرم در یک مکان، جایز است؟
امام، خامنه اى و نورى: اگر کسى نمى تواند وارد آن مکان شود و آنها بترسند که به حرام بیفتند، ماندنشان در آنجا حرام است.1
آیات عظام بهجت، سیستانى و وحید: اگر احتمال فساد برود، ماندنشان در آنجا حرام است ؛ هر چند طورى باشد که کس دیگر بتواند وارد شود.2
آیات عظام تبریزى و فاضل: اگر کسى نمى تواند وارد آن مکان شود ـ در صورتى که احتمال فساد برود ـ ماندنشان در آنجا حرام است.3
آیه اللّه  صافى: اگر کسى نمى تواند وارد آن مکان شود، ماندنشان در آنجا حرام است ؛ هر چند احتمال فساد ندهند و به گفت و گوهاى علمى و ضرورى بپردازند4.
آیه اللّه  مکارم: اگر کسى نمى تواند وارد آن مکان شود، بنابر احتیاط واجب ماندنشان در آنجا حرام است ؛ هر چند احتمال فساد ندهند و به گفت و گوهاى علمى و ضرورى مانند آن بپردازند5.

پرسش . آیا سلام کردن مرد به زن نامحرم و زن به مرد نامحرم، جایز است؟
همه مراجع: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشکال ندارد.1

پرسش . آیا دانشجویان دختر و پسر، مى توانند به طور مشترک به اردوهاى تفریحى و سیاحتى بروند؟
همه مراجع: با توجه به اینکه اختلاط دختران و پسران باعث مفسده است، باید از آن اجتناب شود.1

پرسش . زنى که مى داند به جهت چهره زیبایى که دارد، مردان نامحرم به او نگاه مى کنند، چه وظیفه اى دارد؟ آیا پوشاندن آن واجب است؟

آیات عظام امام، سیستانى، فاضل، مکارم و نورى: اگر باعث مفسده نشود، پوشاندن چهره بر او واجب نیست ؛ ولى مردان وظیفه دارند به او نگاه نکنند.1
آیات عظام بهجت، تبریزى و وحید: اگر باعث جلب توجّه مرد نامحرم شود، بنابر احتیاط واجب باید چهره خود را بپوشاند.2
آیه اللّه  صافى: باید چهره خود را در برابر نامحرم بپوشاند.

.کند، در اینجا تکلیف چیست؟

 همه مراجع: اصل تماس بدن زن و مرد با یکدیگر از روى لباس حرام نیست ؛ ولى اگر باعث تحریک شهوت و فساد گردد، جایز نمى باشد.1
تبصره. اگر در تماس بدنى، فشار و اتکا پیدا شود، باید از آن پرهیز کرد.

پرسش . برگزارى و شرکت جشن ها و مراسم در دانشگاه ـ که در آن دختران و پسران مختلط اند ـ چه حکمى دارد؟

همه مراجع: اصل اجتماع دختران و پسران، در یک محیط اشکال ندارد ؛ ولى اگر بانوان حجاب کامل را رعایت نکنند و آقایان نگاه گناه آلود داشته باشند و محرمات دیگرى (از قبیل موسیقى حرام و مانند آن ) انجام گیرد، اجتماع آنان در آن محل جایز نیست.

پرسش . چت کردن با شخصى که از جنسیت او بى اطلاعیم، چه حکمى دارد؟
همه مراجع: اگر ترس افتادن به حرام باشد، جایز نیست.

پرسش . آیا صحبت کردن با کسى که قصد داریم در آینده با او ازدواج کنیم، گناه است؟
همه مراجع: اگر بدون قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد و باعث مفسده نشود، اشکال ندارد.1

پرسش . آیا در گفت وگوى زن و مرد نامحرم، فرقى بین گفت وگوى مستقیم و از راه دور هست؟
همه مراجع: خیر، هیچ تفاوتى در حکم نمى کند و در هر دو مورد، اگر با قصد لذت و ترس افتادن به حرام باشد، اشکال دارد.

پرسش . آیا باید سرمه چشم، اصلاح صورت و ابروهاى رنگ کرده را از نامحرم پوشاند؟
امام: پوشاندن اصلاح صورت واجب نیست ؛ ولى پوشاندن سرمه چشم و رنگ ابرو ـ اگر نزد عرف زینت محسوب شود ـ واجب است.1
آیات عظام بهجت و صافى: باید آن را از نامحرم پوشاند.2
آیه اللّه  تبریزى: پوشاندن اصلاح صورت ـ به گونه اى که نزد زنان کهنسال و یا کمى کمتر از آن متعارف است ـ واجب نیست.3
آیات عظام سیستانى، مکارم و نورى: پوشاندن آن از نامحرم واجب نیست.34
آیات عظام خامنه اى، فاضل و وحید: اگر زینت محسوب مى شود، باید آن را از نامحرم پوشاند.5
تبصره. اگر موارد یاد شده به گونه اى باشد که باعث مفسده و جلب توجه مرد نامحرم شود، پوشاندنش واجب است.

پرسش . زیورآلات زن، اگر در معرض دید نامحرم باشد، چه حکمى دارد؟
آیات عظام امام، بهجت، صافى، خامنه اى، فاضل و وحید: باید از دید مرد نامحرم پوشانده شود.1
آیه اللّه  تبریزى: پوشاندن زیوآلات پنهانى (مانند دستبند، النگو و گردن بند )، از دید نامحرم واجب است ؛ ولى پوشاندن انگشترى که پیش زنان بزرگ سال و یا کمى پایین تر متعارف است، واجب نیست.2
آیه اللّه  سیستانى: پوشاندن گردن بند از دید نامحرم واجب است ؛ ولى پوشاندن النگو، دستبند، حلقه ازدواج و انگشتر واجب نیست.3
آیات عظام مکارم و نورى: پوشاندن زیورآلات پنهانى (مانند دستبند، النگو و گردن بند ) از دید نامحرم واجب است ؛ ولى پوشاندن حلقه ازدواج و انگشتر، واجب نیست.

پرسش . آیا براى زن جایز است که عطر بزند و از منزل بیرون رود؟

همه مراجع: خیر، جایز نیست.1
تبصره. حکم فوق بر این اساس است که بیرون رفتن زن از منزل با حالت معطّر، باعث تحریک و جلب توجه مرد نامحرم مى شود و اگر در جایى باعث این مفسده نشود، بیرون رفتن او با آن حالت اشکال ندارد.

پرسش . پوشیدن پیراهن آستین کوتاه در مقابل زن نامحرم، چه حکمى دارد؟

آیات عظام امام، تبریزى، خامنه اى، سیستانى، فاضل و مکارم: اشکال ندارد.1
آیه اللّه  نورى: اگر مخالف عفت عمومى نباشد و در نظر افراد متشرع، منکر محسوب نشود، اشکال ندارد.2
آیه اللّه  وحید: اگر بداند زنان از روى تعمّد و لذت به او نگاه مى کنند، واجب است مرد لباس آستین دار بر تن کند و در غیر این صورت اشکال ندارد.3
آیات عظام بهجت و صافى: بنابر احتیاط واجب، باید لباس آستین دار بر تن کند.4
تبصره. اگر در جایى پوشیدن لباس آستین کوتاه، باعث مفسده خاص گردد، اجتناب از آن واجب است.

پرسش . آیا پوشاندن زیر چانه و کف و روى پا، در مقابل نامحرم واجب است؟

همه مراجع (به جز تبریزى و مکارم ): آرى، باید آنها را از نامحرم بپوشاند.3
آیه اللّه  مکارم: پوشاندن زیر چانه واجب است ؛ ولى پوشاندن کف و روى پا تا مچ، بهتر است پوشانده شود و اگر احتمال مفسده بدهد واجب است پوشانده شود.2
آیه اللّه  تبریزى: پوشاندن زیر چانه واجب است ؛ ولى پوشاندن کف و روى پا تا مچ بنابر احتیاط، واجب است.3

پرسش . آیا بر زن لازم است خود را در مقابل بچه نابالغ بپوشاند؟
همه مراجع (به جز بهجت، تبریزى و مکارم ): اگر خوب و بد را مى فهمد و احتمال مى دهد که نگاهش به بدن زن، موجب تحریک شهوتش شود ؛ بنابر احتیاط واجب، باید بدن و موى خود را از او بپوشاند.1
آیه اللّه  بهجت: اگر خوب و بد را مى فهمد، بنابر احتیاط واجب باید بدن و موى خود را از او بپوشاند.2
آیات عظام تبریزى و مکارم: خیر، لازم نیست ؛ ولى بهتر است، بدن و موى خود را از پسرى هم که خوب و بد را مى فهمد، بپوشاند.

پرسش . خانمى از حقوق خود طلا و زیورآلاتى که همیشه خود را با آن زینت مى کند، خریده است. شوهرش پولى ندارد که وى بتواند در این زمینه صرف کند، آیا دادن خمس این گونه خریدها بر زن لازم است؟
همه مراجع: اگر به مقدار متعارف و مناسب شأن او باشد، خمس ندارد.

پرسش . پوشیدن مانتوهایى که برجستگى هاى بدن (مانند سینه و پشت ) را نمایان مى سازد، چگونه است؟
همه مراجع: اگر باعث تهییج شهوت باشد، جایز نیست.

پرسش. آیا به درآمد زنى که براى خود کسبى داشته و مخارج او را شوهر مى دهد، خمس تعلّق مى گیرد؟
همه مراجع: آرى، باید خمس آن را بدهد ؛ ولى اگر مقدارى از آن را در نیازهاى زندگى خرج کرده باشد، تنها باید خمس باقى مانده را بدهد.

پرسش . درباره حجاب و دلیل وجوب آن توضیح دهید؟

«وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُیُوبِهِنَّ »1 ؛ «و زینت خود را جز آن مقدار که نمایان است، آشکار نکنند و [ اطراف ]روسرى هاى خود را بر سینه خود افکنند [ تا گردن و سینه با آن پوشانده شود]».
«حجاب»، در لغت به معناى پرده، حاجب و پنهان کردن است و در اصطلاح «پنهان کردن زن خود را از دید مرد بیگانه است». آنچه دین اسلام بر زنان لازم دانسته، همان پوشش است که در متون دینى و در کلام فقیهان، از آن به ستر، پوشش، ساتر و پوشاننده تعبیر شده است.

پرسش . فطره دخترى که در حال عقد است، بر عهده کیست؟
همه مراجع: اگر نان خور پدرش باشد، بر عهده او است.

پرسش . در برخى موارد مرثیه خوانى و یا مداحى زنان در مجلس خودشان، به گونه اى است که صداى آنان با بلندگو به گوش مردان رهگذر مى رسد ؛ آیا این عمل جایز است؟
همه مراجع (به جز مکارم ): اگر صداى آنان در معرض ریبه، تلذّذ و تهییج شهوت باشد، جایز نیست.1
آیه اللّه  مکارم: خیر، جایز نیست.

پرسش . کفاره روزه زن، بر مرد است یا بر زن؟
همه مراجع: کفاره در موارد یاد شده، بر خود زن واجب است و در صورتى که زن درآمد ندارد، کفّاره از او ساقط است.1

پرسش . همخوانى زنان و یا زنان و مردان در سرودها و تواشیح، چه حکمى دارد و آیا شنیدن آن جایز است؟
همه مراجع (به جز بهجت، صافى و مکارم ): اگر به صورت غنا نباشد و باعث تهییج شهوت و مفسده نگردد، اشکال ندارد.1
آیات عظام بهجت، صافى و مکارم: اگر باعث مفسده شود، حرام است و بدون آن نیز بنابر احتیاط واجب، جایز نیست.2

پرسش . آیا ملاعبه با همسر ـ به جز نزدیکى ـ در حال روزه جایز است؟
همه مراجع: اگر بدون قصد بیرون آمدن منى با همسر خود ملاعبه کند ـ چنانچه اطمینان دارد منى از او خارج نمى شود ـ اشکال ندارد و روزه هر دو نیز صحیح است ؛ هرچند اتفاقا از او منى بیرون آید. البته اگر ملاعبه را ادامه بدهند تا آنجا که احتمال خروج منى پیش آید و خوددارى نکند و منى خارج شود روزه او باطل است و قضا و کفاره دارد.1

پرسش . گوش دادن به نوارى که خواننده اش زن باشد واز سروده هاى شعرایى مثل حافظ و مولوى و... استفاده کند، چه حکمى دارد؟
آیات عظام امام، بهجت، صافى، فاضل، مکارم و وحید: گوش دادن به آن جایز نیست.1
آیات عظام تبریزى، خامنه اى، سیستانى و نورى: گوش دادن به آواز زن، اگر غنا نباشد و باعث التذاذ جنسى و تهییج شهوت نشود و مفسده اى بر آن مترتب نگردد، اشکال ندارد.2
تبصره. «غنا» عبارت است از ترجیع صدا، به نحوى که طرب انگیز و مناسب با مجالس لهو و گناه باشد.

پرسش . آیا محل ایستادن خانم ها در نماز، باید عقب تر از مردها باشد؟

آیات عظام امام، بهجت، صافى و نورى: خیر، اگر جلوتر از مرد هم بایستد اشکال ندارد ؛ ولى بهتر است زن عقب تر از مرد بایستد.1
آیه اللّه  تبریزى: باید حداقل بین زن و مرد یک وجب فاصله باشد و با رعایت فاصله، اگر زن هم جلوتر بایستد، نمازش صحیح است.2
آیه اللّه  خامنه اى: بنا بر احتیاط واجب باید حداقل بین زن و مرد یک وجب فاصله باشد و با رعایت فاصله، اگر زن هم جلوتر بایستد، نمازش صحیح است.3
آیات عظام فاضل و مکارم: زن باید عقب تر از مرد بایستد ؛ وگرنه نماز او باطل است و فرقى بین محرم و نامحرم نیست.4

پرسش . آیا زن مى تواند براى شوهرش برقصد و همراه با آن، به موسیقى طرب انگیز و شاد گوش کنند؟
همه مراجع (به جز بهجت ): رقص زن براى شوهر، در صورتى که با موسیقى حرام همراه نشود، جایز است.2
آیه اللّه  بهجت: اگر همراه با موسیقى حرام انجام گیرد، جایز نیست و اگر بدون آن باشد، بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

پرسش . آیا پوشاندن کف پا هنگام سجده کردن واجب است؟

همه مراجع: خیر، پوشاندن روى پا و کف آن واجب نیست.

پرسش . آیا رقص زن و مرد اشکال دارد؟
آیات عظام امام و خامنه اى: رقص اگر باعث تحریک شهوت، ارتکاب گناه و یا ترتّب مفسده شود و یا زن در بین مردان نامحرم برقصد، حرام است.1
آیه اللّه  بهجت: به طور کلى رقص اشکال دارد.2
آیه اللّه  تبریزى: رقص زن براى شوهر و رقص زن براى زنان، در مجالس عروسى و مانند آن ـ در صورتى که در معرض نگاه مرد (حتى پسر ممیز ) نبوده و مشتمل بر حرام دیگرى مثل موسیقى و مانند آن نباشد ـ اشکال ندارد. رقص در غیر این دو مورد، از مصادیق لهو بوده و سزاوار است که مؤمن، از لهو اجتناب کند.3
آیات عظام سیستانى و وحید: تنها رقص زن براى شوهر و بر عکس آن، جایز است.4
آیات عظام صافى، فاضل و مکارم: تنها رقص زن براى شوهر جایز است.5

پرسش . نماز خواندن با مانتو و روسرى چه حکمى دارد؟

همه مراجع: اگر مقدار واجب پوشش و شرایط لباس نمازگزار در آن رعایت شود، اشکال ندارد ؛ هر چند نماز با چادر براى رعایت پوشش در نماز، آسان تر و بهتر است.1
تبصره. مقدار واجب پوشش براى زن در حال نماز، پوشاندن تمام بدن حتى موى سر به جز صورت (به مقدارى که در وضو شسته مى شود ) و دست ها تا مچ و پاها تا مچ است. اما براى آنکه یقین کند مقدار واجب را پوشانده است، باید2 مقدارى از اطراف صورت و قدرى پایین تر از مچ را هم بپوشاند.

پرسش . آیا زن مى تواند بدون اذن شوهر، از مال خودش نذر کند؟
آیات عظام امام و خامنه اى: خیر، نذر زن در اموال خودش، بدون اذن شوهر صحیح نیست.1
آیه اللّه  بهجت: نذر زن بدون اذن شوهر [ حتى در اموال خودش]، بنابر احتیاط واجب صحیح نیست.2
آیات عظام تبریزى و مکارم: اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او [ در هر حال ]صحیح نیست و اگر مزاحم نباشد، احتیاط مستحب آن است که با اجازه او باشد [ حتى در اموال خودش].3
آیات عظام سیستانى، صافى و وحید: اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او (در هر حال ) صحیح نیست و بنابر احتیاط واجب در اموال خودش نیز ـ غیر از حج، زکات، صله رحم و احسان به پدر و مادر ـ با اذن شوهر نذر کند.4
آیه اللّه  فاضل: اگر نذر زن مزاحم حقوق شوهر باشد، بدون اذن او [ در هر حال] صحیح نیست و اگر مزاحم نباشد، احتیاط واجب آن است که با اذن او باشد ؛ به خصوص در نذر اموال (هر چند متعلق به خودش باشد ).5
آیه اللّه  نورى: آرى، نذر زن از مال خودش، بدون اذن شوهر صحیح است.6