پرسش . زن حائض مى تواند به حیاط مسجد داخل شود؟
همه مراجع: اگر حیاط جزء مسجد باشد، جایز نیست.[1]
[1]. دفتر: همه مراجع.
پرسش . زن حائض مى تواند به حیاط مسجد داخل شود؟
همه مراجع: اگر حیاط جزء مسجد باشد، جایز نیست.[1]
[1]. دفتر: همه مراجع.
پرسش . حکم رفتن زن حائض به حرم امامان (علیهم السلام) چیست؟
همه مراجع (به جز بهجت، صافى و وحید): عبور از حرم مطهر امام معصوم براى زن حائض اشکال ندارد؛ ولى بنابر احتیاط واجب نباید در آنجا توقف کند.[1]
آیه اللّه بهجت: جایز نیست زن حائض به حرم امام معصوم وارد شود (هر چند از یک در وارد و از در دیگر خارج شود).[2]
آیه اللّه صافى: احتیاط واجب آن است که زن حائض به حرم امام معصوم وارد نشود (هر چند از یک در وارد و از در دیگر خارج شود).[3]
آیه اللّه وحید: توقف در حرم امام معصوم براى زن حائض جایز نیست و احتیاط واجب آن است که از یک در وارد و از در دیگر خارج شود.[4]
تبصره . مقصود از حرم امام(ع) که توقف زن حائض در آنجا ممنوع است، همان محدوده اى است که ضریح امام(ع) در آنجا قرار دارد. بنابراین حیاط، صحن و خانه هاى اطراف حرم را شامل نمى شود.
پرسش . حضور زنان حائض در حسینیه ها چه حکمى دارد؟
[1]. امام، استفتائات، ج1، غسل حیض، س 174 تبریزى، استفتائات، س 222 و دفتر: همه مراجع.
پرسش. آیا زن حائض مى تواند بى آنکه داخل حرم شود، به رواق هاى اطراف ضریح مطهر امام معصوم (علیه السلام) برود؟
همه مراجع (به جز بهجت): آرى، اشکال ندارد ولى احتیاط مستحب (بهتر) آن است که در آنجا نیز توقف نکند.[1]
آیه اللّه بهجت: بنابر احتیاط واجب جایز نیست.[2]
تبصره . حکم یاد شده در صورتى است که رواق هاى حرم، مسجد نباشد.
پرسش . ورود زن حائض به مکان هایى که شک دارد جزء مسجد است (مانند بام، سرداب و مقدارى که به مسجد افزوده مى شود)، چگونه است؟
همه مراجع: آنچه مشکوک است، حکم مسجد را ندارد و ورود به آنجا براى زن حائض اشکال ندارد.[1]
پرسش . آیا رفتن زن حائض بر سر قبر بزرگان دین و یا گلزار شهدا و یا ایستادن کنار دیوار بقیع جایز است؟
[1]. تبریزى، استفتائات، س 254 و دفتر: همه مراجع.
پرسش . شرکت در مسجد جمکران، در حال حیض چه حکمى دارد؟
همه مراجع: ورود به خود مسجد جمکران براى زن حائض حرام است و ورود به صحن آن ـ چنانچه جزء مسجد نباشد ـ اشکال ندارد.[1]
پرسش . آیا ورود زن حائض به داخل حرم امام زادگان مانند حرم حضرت معصومه (علیهاالسلام) جایز است؟
تبصره . اگر در موردى ورود به حرم باعث هتک و بى حرمتى شود، جایز نیست.
پرسش . اگر کتابخانه در زیر زمین مسجد باشد، آیا زن حائض مى تواند به آنجا برود؟
همه مراجع: اگر جزء مسجد بوده و هنگام وقف از مسجد بودن استثنا نشده است، ورود به آنجا براى زن حائض جایز نیست.[1]
پرسش . اگر زن در گرفتگى خورشید و ماه، حائض باشد، آیا پس از پاک شدن، باید نماز آیات را قضا کند؟
همه مراجع (به جز فاضل و وحید): قضاى آن واجب نیست.[1]
آیه اللّه فاضل: بنابر احتیاط واجب، باید قضا کند.[2]
آیه اللّه وحید: اگر در هنگام گرفتگى خورشید و ماه حائض بوده، قضاى آن واجب نیست؛ ولى اگر در هنگام زلزله بوده، باید پس از پاک شدن آن را بدون نیت ادا و قضا به جا آورد.[3]
پرسش . اگر وقت نماز داخل شود آنگاه زن قبل از خواندن نماز حائض شود، تکلیفش چیست؟
همه مراجع: اگر از اول وقت به اندازه انجام واجبات یک نماز گذشته باشد و سپس خون حیض ببیند، باید آن نماز را قضا کند و هر فردى در اندازه «وقت براى انجام واجبات» باید ملاحظه حال خود را نماید، به عنوان مثال براى مسافر به اندازه دو رکعت و براى حاضر، به اندازه چهار رکعت و کسى که وضو ندارد وقت وضو را نیز در نظر بگیرد و همچنین تطهیر لباس و بدن.[1]
تبصره . اگر بعد از داخل شدن وقت نماز به اندازه انجام واجبات یک نماز نگذشته باشد، به نظر اکثر مراجع احتیاط مستحب (بهتر) آن است که آن نماز را قضا کند و برخى نیز احتیاط واجب دارند.
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 471 ؛ امام، سیستانى، فاضل، مکارم، نورى، العروه الوثقى، ج 1، احکام الحیض، م 31؛ صافى، هدایه العباد، ج 1، م 265؛ بهجت، وسیله النجاة، ج 1، م 283.
پرسش . آیا مس کردن نقش «آرم جمهورى اسلامى» ایران ـ که روى نامه ها و بلیت هاى اتوبوس و... وجود دارد ـ بر زن حائض حرام است؟
همه مراجع (به جز خامنه اى و مکارم): بنابر احتیاط واجب در زمان حیض مس نکنند.[1]
آیه اللّه خامنه اى: چنانچه در نظر عرف، اسم جلاله محسوب و خوانده شود، مسّ آن در زمان حیض حرام است.[2]
آیه اللّه مکارم: اشکال ندارد؛ ولى بهتر است آن را در زمان حیض مس نکنند.[3]
پرسش . استفاده از گردنبند منقّش به نام خدا، در زمان حیض چه حکمى دارد؟
همه مراجع: استفاده از آن مانع ندارد؛ ولى باید از تماس آن به بدن اجتناب کند.[1]
تبصره 1 . اگر زن بداند که گاهى گردنبند فوق با بدنش تماس پیدا مى کند، انداختن آن به گردن در زمان حیض جایز نیست.
تبصره 2 . مسئله استفاده از گردنبند یاد شده، غیر از تماس بدن با آن است. آنچه ممنوع است تنها تماس است؛ نه استفاده از آن. بنابر این اگر کسى آن را روى لباس خود بیندازد و بدون طهارت هم باشد، اشکال ندارد (چون تماس با بدن صورت نگرفته است).
پرسش. آیا وضو گرفتن در ایام عادت صحیح است و همان ارزش وضوى در زمان عادى را دارد؟
همه مراجع: آرى، وضوى زن حائض صحیح است؛ ولى طاهر نمى شود و نمى تواند با آن نماز بخواند و یا دست به خط قرآن بزند.[1]
[1]. العروة الوثقى، ج 1، باب الوضوء ات المستحبه، م 2.
پرسش . آیا زن حائض مى تواند سجده کند (مثلاً سجده شکر)؟
همه مراجع: سجده کردن براى زن حائض جایز است.[1]
[1]. العروة الوثقى، ج 1، احکام الحائض، م 2
پرسش . اگر زن به اعتقاد اینکه حیض است، نماز و روزه هاى خود را نخواند و بعد بفهمد که حیض نبوده، تکلیف عبادات او چیست؟
همه مراجع: باید نماز و روزه هایى را که در آن روزها به جا نیاورده است، قضا کند.[1]
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 507 ؛ وحید، توضیح المسائل، م 513.
پرسش . لمس کردن کلمه «بسمه تعالى» و یا «ا...» ـ که به جاى کلمه «الله» مى نویسند ـ براى زن حائض چه حکمى دارد؟
امام ره: مس اسماى بارى تعالى یا جزئى از آنها ـ به هر زبان و کیفیتى که نوشته شده باشد ـ در زمان حیض جایز نیست.[1]
آیات عظام بهجت، صافى و فاضل: بنابر احتیاط واجب در زمان حیض مس نکنند.[2]
آیات عظام تبریزى، خامنه اى، سیستانى، مکارم و نورى: اشکال ندارد (هر چند بهتر است که مس نکنند).[3]
آیه اللّه وحید: مس «ا...» اشکال ندارد؛ ولى مس «بسمه تعالى» در زمان حیض، جایز نیست.[4]
پرسش . اگر زن در اثناى نماز شک کند که حیض شده یا نه، تکلیفش چیست؟
همه مراجع: اگر شک داشته باشد، نمازش صحیح است.[1]
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 464 و 465 و وحید، توضیح المسائل، 470 و 471 و دفتر: خامنه اى.
پرسش . آیا گذاشتن قرآن باز بر روى سر، در زمان حیض جایز است؟
آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى، صافى و فاضل: آرى، جایز است؛ ولى بهتر آن است که قرآن باز را بدون طهارت بر سر نگذارند.[1]
آیات عظام تبریزى، سیستانى و وحید: اگر موهاى سر تابع و جزء سر شمرده نشود (یعنى کوتاه نباشد)، جایز است.[2]
آیات عظام مکارم و نورى: بنابر احتیاط واجب، بدون طهارت جایز نیست.[3]
تبصره . فرض مسئله، جایى است که سر شخص مو داشته باشد و بخواهد خط قرآن را بدون طهارت به آن برساند. در غیر این صورت حکم تماس بدن با خط قرآن را پیدا مى کند.
پرسش . آویختن گردن بندى که روى آن، آیه قرآن نوشته شده است، در ایام عادت چه حکمى دارد؟
همه مراجع: استفاده از آن مانع ندارد؛ ولى بدون طهارت (وضو) آن را مس نکنند.[1]
پرسش 117 . آیا بقاى عمدى بر حدث حیض و نفاس، مانند بقاى عمدى بر جنابت، روزه را باطل مى کند؟
همه مراجع (به جز مکارم): آرى، همان حکم را دارد و روزه را باطل مى کند.[1]
آیه اللّه مکارم: بنابر احتیاط واجب همان حکم را دارد و روزه را باطل مى کند.[2]
[1]. امام، سیستانى، فاضل و نورى، العروة الوثقى، ج 2، باب المفطرات، الثامن؛ بهجت، وسیلة النجاة، ج 1، م 1092؛تبریزى، سیستانى و وحید، منهاج الصالحین، باب المفطرات 991؛ صافى، هدایة العباد، ج 1، باب المفطرات، الخامس، م 6 و دفتر: خامنه اى.
[2]. مکارم، تعلیقات على العروة الوثقى، ج 2، باب المفطرات، الثامن.
پرسش . اگر زن حائض در ماه رمضان، پیش از اذان صبح از حیض پاک شود، تکلیف او چیست؟
همه مراجع: اگر براى غسل وقت دارد، باید غسل کند و اگر وقت تنگ است، باید تیمّم کند و روزه اش صحیح است. اگر از روى عمد، غسل یا تیمم نکند، روزه اش باطل است و باید کفّاره بدهد.[1]
تبصره . آیه اللّه مکارم بنا بر احتیاط واجب روزه را باطل مى داند.
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 1637 و 1619 ؛ وحید، توضیح المسائل، م 1645 ؛ العروة الوثقى، ج 2، المفطرات 554، الفصل السادس.
پرسش . اگر زن روزه دار در روز، خون حیض مشاهده کند، تکلیف روزه اش چگونه است؟
همه مراجع: روزه باطل مى شود و باید بعد از ماه رمضان، قضا کند.[1]
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 1640 ؛ وحید، توضیح المسائل، م 1648.
پرسش . اگر خانمى در ایام عادت، از قرص یا آمپول جلوگیرى استفاده کند؛ آیا نماز و روزه او صحیح است؟
همه مراجع: تا هنگامى که از رحم خون بیرون نیاید، پاک است و باید عبادت خود را به جا آورد.[1]
[1]. امام، استفتاءات، ج 1، س 39 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 563 ؛ صافى، جامع الاحکام، ج 1، س 512 ؛ دفتر: همه مراجع.
پرسش . آیا زن حائض پس از پاک شدن، باید تمام لباس هاى زمان قاعدگى را بشوید یا اینکه مى تواند با همان لباس ها نماز بخواند؟
همه مراجع: اگر لباس هایش با خون حیض یا نجاست دیگر نجس نشده، مى تواند با آنها نماز بخواند.[1]
[1]. دفتر: همه مراجع.
پرسش . اگر در اثناى غسل حیض ، حدث اصغر (بول، باد معده و...) خارج شود، آیا غسل صحیح است؟
آیات عظام امام، خامنه اى، صافى، فاضل و نورى: غسل باطل نمى شود و آن را تمام کند؛ ولى بهتر (احتیاط مستحب) است آن را به قصد آنچه بر ذمه او است (از اتمام یا اعاده) از سر گیرد. در هر صورت باید براى نماز و هر کارى که در آن طهارت لازم است، وضو نیز بگیرد.[1]
آیه اللّه بهجت: لازم نیست غسل را تمام کند و بنابر احتیاط واجب باید آن را به قصد آنچه بر ذمه او است (از اتمام یا اعاده)، از سر گیرد و براى نماز و هر کارى که در آن طهارت لازم است، وضو نیز بگیرد.[2]
آیه اللّه تبریزى: باید غسل را از سر گیرد و بنابر احتیاط واجب، باید براى نماز و هر کارى که در آن طهارت لازم است، وضو نیز بگیرد.[3]
آیه اللّه سیستانى: غسل باطل نمى شود؛ ولى بنابر احتیاط واجب باید براى نماز و هر کارى که در آن طهارت لازم است، وضو بگیرد.[4]
آیه اللّه مکارم: غسل او صحیح است؛ ولى براى نماز و هر کارى که در آن طهارت لازم است، وضو بگیرد.[5]
آیه اللّه وحید: بنابر احتیاط واجب باید غسل را تمام کند و دوباره از سر گیرد و براى نماز و هر کارى که در آن طهارت لازم است، وضو نیز بگیرد.[6]
پرسش 1. آیا کسى که غسل حیض و جنابت بر ذمه او هست، مى تواند به نیت هر دو یک غسل انجام دهد؟
همه مراجع: آرى، مى تواند.
پرسش 2 . اگر زن براى انجام غسل خاصى (مانند جنابت، حیض و یا غسل جمعه) نیت کند و آن را به جا آورد، آیا از سایر غسل ها کفایت مى کند؟
پرسش . اگر زن بعد از غسل حیض یا جنابت، شک کند که غسل را درست به جا آورده یا نه، تکلیفش چیست؟
همه مراجع (به جز تبریزى و وحید): به شک خود اعتنا نکند و لازم نیست دوباره غسل به جا آورد.[127]
آیات عظام تبریزى و وحید: اگر احتمال بدهد هنگام غسل، توجه (به شرایط صحت آن) داشته و صحیح به جا آورده است، لازم نیست دوباره غسل کند.
پرسش . به قصد غسل حیض به حمام رفتم؛ ولى وقتى که بیرون آمدم شک کردم غسل را انجام داده ام یا نه، تکلیفم چیست؟
همه مراجع: باید بنا را بر انجام ندادن بگذارید و غسل تان را به جا آورید.[1]
[1]. بهجت، وسیله النجاة، ج 1، م 675؛ صافى، هدایة العباد، ج 1، م 178؛ وحید، منهاج الصالحین، ج 2، م 193؛ تبریزى، منهاج الصالحین، ج 1، م 193؛ امام، فاضل، نورى و مکارم، تعلیقات على العروة، احکام الغسل، م 14 و دفتر: خامنه اى.
پرسش . اگر زن پس از غسل حیض، بفهمد جایى از بدن را نشسته یا مانعى مانند لاک، ریمل و مانند آن در بدنش بوده، تکلیفش چیست؟
آیات عظام امام، بهجت، صافى، فاضل و نورى: اگر از طرف چپ بدن باشد، شستن همان مقدار کافى است و اگر از سمت راست باشد، باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف چپ را بشوید و اگر از سر و گردن باشد، باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره سمت راست و سپس سمت چپ بدن را بشوید.[1]
آیه اللّه تبریزى: اگر از طرف چپ بدن باشد، شستن همان مقدار کافى است و اگر از سمت راست باشد، احتیاط مستحب آن است که بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف چپ را بشوید و اگر سر و گردن باشد، باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و چپ را بشوید.[2]
آیه اللّه سیستانى: اگر از طرف چپ بدن باشد، شستن همان مقدار کافى است و اگر از سمت راست باشد، احتیاط مستحب آن است که بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف چپ را بشوید و اگر از سر و گردن باشد، بنابر احتیاط واجب باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره بدن را بشوید.[3]
آیات عظام خامنه اى و وحید: اگر از طرف چپ بدن باشد، شستن همان مقدار کافى است و اگر از سمت راست باشد، احتیاط [واجب] آن است که باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف چپ را بشوید و اگر از سر و گردن باشد، باید بعد از شستن آن، دوباره طرف راست و چپ را بشوید.[4]
آیه اللّه مکارم: همان جایى که نشسته و یا مانع وجود داشته، بشوید کافى است.[5]
[1]. توضیح المسائل مراجع، م365 و نورى، توضیح المسائل، م 366.
[2]. توضیح المسائل مراجع، م 365.
[3]. سیستانى، توضیح المسائل مراجع، م 365.
[4]. خامنه اى، اجوبة، س 191 و وحید، توضیح المسائل، م 370.
[5]. دفتر: آیه اللّه مکارم.
پرسش . اگر زن حائض پاک شود ولى آب گرم در دسترس نباشد تکلیف چیست؟
همه مراجع: اگر نتواند آب گرم کند و آب سرد نیز براى او ضرر داشته باشد و یا آنکه به طور کلى انجام دادن غسل براى او حرجى و دشوار است، مى تواند تیمم کند.[1]
تبصره: این موضوع اختصاص به غسل حیض ندارد.
[10]. العروة الوثقى، فصل فى التیمم، الثالث والرابع.
پرسش . آیا مى شود غسل حیض را قبل از وقت نماز انجام داد؟
همه مراجع: آرى، غسل حیض پیش از وقت نماز جایز و صحیح است ولى به قصد خواندن نماز واجب نباشد؛ بلکه هدف پاک شدن از حیض و انجام کارهاى مستحبى مانند خواندن قرآن و مانند آن باشد.[1]
[1]. العروة الوثقى، ج 1، غسل الجنابة.
پرسش . آیا در غسل، شستن موهاى بلند بدن (مانند موهاى سر خانم ها) واجب است؟
همه مراجع (به جز امام، مکارم، فاضل و نورى): خیر، شستن موهاى بلند واجب نیست.[1]
آیات عظام امام، مکارم، فاضل و نورى: بنا بر احتیاط واجب، شستن موهاى بلند هم واجب است.[2]
تبصره . اگر رساندن آب به پوست، بدون شستن آنها ممکن نباشد، باید موهاى بلند را بشوید که آب به بدن برسد.
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 379 و وحید، توضیح المسائل، م 385.
[2]. توضیح المسائل مراجع، م 379 و نورى، توضیح المسائل، م 380.
پرسش . با چه غسل هایى مى توان نماز خواند؟
آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى، صافى و فاضل: تنها با غسل جنابت مى توان نماز خواند؛ ولى با غسل هاى دیگر باید وضو هم گرفت.[114]
آیات عظام تبریزى، سیستانى، نورى و وحید: با همه غسل هاى واجب و مستحب معتبر ـ غیر از غسل استحاضه متوسطه ـ مى توان نماز خواند؛ اگر چه احتیاط مستحب آن است که [در غیر غسل جنابت ]وضو هم بگیرد.[115]
آیه اللّه مکارم: با همه غسل هاى واجب و مستحب معتبر مى توان نماز خواند و گرفتن وضو واجب نیست. اما احتیاط مستحب آن است که در غیر غسل جنابت، وضو هم بگیرد.[116]
تکرار غسل
پرسش . اگر زن حائض از خون پاک شود؛ ولى مطمئن باشد که دوباره پیش از ده روز خون مى بیند، تکلیفش چیست؟
همه مراجع (به جز سیستانى، صافى و مکارم): اگر یقین دارد که دوباره خون مى بیند، نباید غسل کند و نماز بخواند؛ بلکه باید به احکام حائض رفتار کند. اما اگر به این امر یقین ندارد، باید غسل کند و نماز بخواند.[1]
آیات عظام سیستانى و صافى: اگر یقین دارد که دوباره خون مى بیند، بنا بر احتیاط غسل کند و نماز خود را به جا آورد و آنچه را که بر حائض حرام است ترک کند. اما اگر به این امر یقین ندارد، باید غسل کند و نماز بخواند.[2]
آیه اللّه مکارم: در هر صورت باید غسل کند و نماز خود را به جا آورد.[3]
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 505 ؛ وحید، توضیح المسائل، م 511.
[2]. توضیح المسائل مراجع، م 505.
[3]. توضیح المسائل، م 483.
پرسش 1. زنى که عادتش کمتر از ده روز است؛ ولى مى داند که خون از ده روز مى گذرد، تکلیفش چیست؟
همه مراجع: اگر مى داند خون بیش از ده روز ادامه خواهد داشت، باید مقدار عادت خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد.[1]
پرسش 2. زنى که عادتش (عددیه) کمتر از ده روز است؛ ولى احتمال مى دهد خون از ده روز بگذرد، تکلیفش چیست؟
آیات عظام امام، خامنه اى، فاضل و نورى: احتیاط واجب آن است که (بعد از ایام عادت) حداقل تا یک روز عبادت را ترک کند و بعد از آن مى تواند تا ده روز عبادت را ترک کند. ولى بهتر است تا ده روز احتیاط کند. پس اگر پیش از تمام شدن ده روز یا سر ده روز از خون پاک شده همه اش حیض است و اگر از ده روز گذشت، باید عادت خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و عبادت هایى را که بعد از روزهاى عادت به جا نیاورده، قضا کند.[2]
آیه اللّه بهجت: اگر خون نشانه هاى حیض را داشته باشد، باید عبادت را تا ده روز ترک کند و اگر نشانه ها را نداشت، باید (بعد از ایام عادت) تا یک روز اول عبادت را ترک کند؛ و پس از آن تا روز دهم ترک عبادت مستحب است؛ هر چند احتیاط (جمع بین ترک آنچه بر حائض حرام است و انجام کارهاى مستحاضه) بهتر است. پس اگر پیش از تمام شدن ده روز یا سر ده روز از خون پاک شده همه اش حیض است و اگر از ده روز گذشت، باید عادت خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و عبادت هایى را که بعد از روزهاى عادت به جا نیاورده، قضا کند.[3]
آیات عظام تبریزى و وحید: باید (بعد از ایام عادت) یک روز عبادت را ترک کند و بعد مى تواند اعمال مستحاضه را انجام دهد و بهتر آن است تا روز دهم احتیاط کند. پس اگر پیش از تمام شدن ده روز یا سر ده روز از خون پاک شده همه اش حیض است و اگر از ده روز گذشت، باید عادت خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و عبادت هایى را که بعد از روزهاى عادت به جا نیاورده، قضا کند.[4]
آیه اللّه سیستانى: بهتر آن است که (بعد از ایام عادت) یک یا دو روز و یا تا روز دهم عبادت را ترک کند. پس اگر پیش از تمام شدن ده روز یا سر ده روز از خون پاک شده همه اش حیض است و اگر از ده روز گذشت، باید عادت خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و عبادت هایى را که بعد از روزهاى عادت به جا نیاورده، قضا کند.[5]
آیه اللّه صافى: احتیاط واجب آن است که (بعد از ایام عادت) یک یا دو روز عبادت را ترک کند و یا احتیاط کند [یعنى کارهایى که بر حائض حرام است، ترک کند و کارهاى مستحاضه را نیز بجا آورد ]و بعد از دو روز تا روز دهم و این احتیاط بعد از روز دوم تا روز دهم لازم است. پس اگر پیش از تمام شدن ده روز یا آخر ده روز از خون پاک شده، همه اش حیض است و اگر از ده روز گذشت، باید عادت خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و عبادت هایى را که بعد از روزهاى عادت به جا نیاورده، قضا کند.[6]
آیه اللّه مکارم: باید تا یک روز عبادت را ترک کند و اگر خون قطع نشده یک روز دیگر عبادت را ترک کند و نیز تا روز دهم. پس اگر پیش از تمام شدن ده روز یا سر ده روز از خون پاک شده همه اش حیض است و اگر از ده روز گذشت، باید عادت خود را حیض و بقیه را استحاضه قرار دهد و عبادت هایى را که بعد از روزهاى عادت به جا نیاورده، قضا کند.[7]
[1]. العروة الوثقى، ج 1، الحیض، م 24.
[2]. توضیح المسائل مراجع، م 506.
[3]. بهجت، وسیله النجاة، ج 1، م 258.
[4]. تبریزى، توضیح المسائل مراجع، م 506 و وحید، توضیح المسائل، م 512.
[5]. سیستانى، تعلیقات على العروة، ج 1، الحیض، م 23.
[6]. توضیح المسائل مراجع، م 506.
[7]. مکارم، تعلیقات على العروة، ج 1، الحیض، م 23.
پرسش 1. اگر زن از خون حیض پاک شود؛ ولى احتمال مى دهد که در باطن خون وجود داشته باشد؛ آیا مى تواند غسل کند و عباداتش را به جا آورد؟
همه مراجع: خیر، باید استظهار و وارسى کند به این ترتیب که مقدارى پنبه و مانند آن داخل فرج کند و کمى صبر نماید و بیرون آورد. در این صورت حالات ذیل پیش مى آید:
الف. اگر پاک بود، غسل کند و عباداتش را به جا آورد.
ب. اگر پاک نبود (هر چند به رنگ زرد باشد) دو صورت دارد:
1. در حیض عادت ندارد و یا عادتش ده روز است؛ در این صورت باید صبر کند که اگر پیش از ده روز پاک شد، غسل کند و اگر سر ده روز پاک شد و یا خون او از ده روز گذشت، سر ده روز غسل کند.
2. عادتش کمتر از ده روز است و مى داند پیش از ده روز یا سر ده روز پاک مى شود؛ در این صورت نباید غسل کند.[1]
تبصره . آیات عظام بهجت و تبریزى؛ استظهار و وارسى را احتیاط واجب مى دانند.
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 506 و دفتر: خامنه اى.
پرسش . اگر زن مضطربه بیشتر از ده روز خون ببیند و همه اش یک جور باشد، تکلیف چیست؟
آیات عظام امام، خامنه اى و نورى: باید به عادت خویشان (مانند خواهر، مادر، خاله و عمه) مراجعه کند. اگر عادت آنان هفت روز است، باید هفت روز حیض و باقى را استحاضه قرار دهد و اگر کمتر از هفت روز است (مثلاً پنج روز)، باید آن را حیض قرار دهد و بنابر احتیاط واجب در تفاوت بین شماره عادت آنان و هفت روز (در این مثال دو روز)، کارهایى را که بر حائض حرام است، ترک کند و کارهاى استحاضه (عبادت) را به جا آورد. اگر عادت خویشانش از هفت روز بیشتر باشد (مثلاً نه روز) باید هفت روز را حیض قرار دهد و بنابر احتیاط واجب در تفاوت بین شماره عادت آنان و هفت روز (در این مثال دو روز)، کارهایى را که بر حائض حرام است، ترک کند و کارهاى استحاضه (که انجام عبادت است) را به جا آورد و اگر خویشانش عادت ندارند و یا عادتشان یکسان نیست، بنابر احتیاط واجب باید هفت روز حیض و باقى را استحاضه قرار دهد.[1]
آیات عظام بهجت و مکارم: باید مطابق عادت خویشان و بستگان خود (مانند خواهر، مادر، خاله و عمه) عمل کند؛ یعنى، روزهاى عادت آنها را معیار قرار داده و باقى را استحاضه بداند و اگر خویشانش عادت ندارند و یا عادتشان یکسان نیست، بنا بر احتیاط باید هفت روز حیض و باقى را استحاضه قرار دهد.[2]
آیه اللّه تبریزى: در هر صورت باید ششش یا هفت روز را حیض و باقى را استحاضه قرار دهد.[3]
آیه اللّه سیستانى: بنابر احتیاط واجب باید با دو شرط به عادت برخى از خویشان (مانند خواهر، مادر، خاله و عمه) مراجعه کند و اگر خویشانش عادت ندارند و یا عادتشان یکسان نیست، باید عددى را بین سه تا ده روز حیض و باقى را استحاضه قرار دهد.[4]
دو شرط عبارت است از:
1. نداند اندازه عادت آن زن (که از نظر سن و مزاج مماثل اوست) مخالف با اندازه عادت خودش است.
2. نداند اندازه عادت آن زن با اندازه عادت دیگر خویشانش، تفاوت دارد. اما اگر این دو شرط حاصل نباشد، مى تواند به اختیار خود از سه تا ده روز هر شماره اى را که مناسب با سن و مزاج او باشد، ایام عادت و بقیه را استحاضه خود قرار دهد و بهتر آن است که هفت روز قرار دهد.[5]
آیه اللّه وحید: باید به عادت خویشان (مانند خواهر، مادر، خاله و عمه) مراجعه کند. اگر عادت آنان شش یا هفت روز است، باید همان حیض و باقى را استحاضه قرار دهد و اگر کمتر از هفت روز است (مثلاً پنج روز) باید همان را حیض قرار دهد. بنابر احتیاط واجب در تفاوت بین شماره عادت آنان و شش یا هفت روز (در این مثال یک یا دو روز) کارهایى را که بر حائض حرام است، ترک کند و کارهاى استحاضه (عبادت) را به جا آورد و اگر عادت خویشانش از هفت روز بیشتر باشد (مثلاً نه روز)، باید شش یا هفت روز را حیض قرار دهد و بنا بر احتیاط واجب در تفاوت بین شماره عادت آنان و شش یا هفت روز (در این مثال دو یا سه روز) کارهایى را که بر حائض حرام است، ترک کند و کارهاى استحاضه (عبادت) را به جا آورد و اگر خویشانش عادت ندارند و یا عادتشان یکسان نیست، بنابر احتیاط واجب باید هفت روز حیض و باقى را استحاضه قرار دهد.[6]
پرسش . اگر زن مضطربه کمتر از ده روز خون ببیند، تکلیف چیست؟
همه مراجع: همه اش حیض محسوب مى شود.[1]
[1]. نورى و فاضل، تعلیقات على العروه، ج 1، احکام الحیض، م 23 ؛ وحید، سیستانى و تبریزى، منهاج الصالحین، م 220.امام، تحریر الوسیله، ج 1، غسل الحیض، م 18؛ صافى، هدایة العباد، ج 1، غسل الحیض، م 238 مکارم، توضیح المسائل مراجع، م 494 و دفتر: خامنه اى.
پرسش . اگر زن مضطربه بیشتر از ده روز با رنگ هاى مختلف (سرخ، سیاه و زرد) خون ببیند، تکلیف چیست؟
همه مراجع: آنچه که نشانه هاى حیض را دارد و از سه روز کمتر و از ده روز بیشتر نباشد، حیض و آنچه با نشانه هاى استحاضه است، استحاضه قرار دهد.[1]
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 494 و 495 و وحید، توضیح المسائل، م 501.
پرسش . مضطربه به چه زنى گفته مى شود؟
همه مراجع: «مضطربه» زنى است که چند ماه خون دیده و از نظر وقت یا عدد، عادت معینى پیدا نکرده است و یا اگر عادتى هم داشته، عادتش از بین رفته و عادت دیگرى پیدا نکرده است.[1]
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 494 و وحید، توضیح المسائل، م 500.
یزید، بزرگان اهل شام و سفراى خارجى را دعوت کرده بود، آنگاه دستور داد که اسیران را وارد کنند . مجلسیان به دختران و دودمان پیامبر نگاه مىکردند; که تا دیروز در پس پرده عزت و احترام قرار داشتند و بیگانهاى رخسار آنان را ندیده بود .
هنگامى که مدعوین; بزرگوارى و ارجمندى این دودمان را به خاطر آوردند، همه از شرم و خجالت چشم بر هم نهادند، ولى در آن جمع، مرد تنومند شامى سرخ رویى، با چشمانى از حدقه درآمده به فاطمه دختر حسین علیه السلام مى نگریست و با نگاه هاى آزمندانه خود مى خواست او را ببلعد . فاطمه هراسان و لرزان به عمه اش زینب پناه برد .
مردک شامى برخاست و به یزید گفت: یا امیرالمؤمنین! این دوشیزه را به من ببخش! فاطمه در حالتى که از وحشت مىلرزید، دامن عمهاش زینب را گرفت . زینب او را در آغوش گرفت و فرمود: «گمان دروغ بردى و فرومایگى کردى! نه تو چنین حقى دارى و نه یزید»![1]
یزید خشمگین گشت و سخنانى بین او و زینب علیها السلام رد و بدل شد، تا آنکه زینب علیها السلام فرمود:
اکنون که سرتاسر زمین و آسمان را بر ما تنگ گرفته اى و ما را مانند اسیران به هر سو مى
پرسش . مبتدئه به چه زنى گفته مى شود؟
همه مراجع: «مبتدئه» به زنى گفته مى شود که براى نخستین بار خون حیض مى بیند؛ خواه دختر باشد یا زن.[1]
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 496.
پرسش 50 . زنى که عادت وقتیه دارد، اگر بیش از ده روز خون یک جور ببیند، تکلیفش چیست؟
آیات عظام امام، خامنه اى و نورى: اگر خون ها یک جور باشد و نتواند با نشانه ها، حیض را تشخیص دهد، باید شماره عادت خویشان خود را حیض قرار دهد. البته این در صورتى است که عادت همه یا اکثر قریب به اتفاق آنان یکسان باشد؛ ولى اگر میان آنان اختلاف هست ـ به عنوان مثال برخى پنج روز و برخى هشت روز عادت مى بینند ـ نمى تواند عادت آنان را ملاک در حیض قرار دهد؛ بلکه باید در هر ماه هفت روز را ایام عادت و بقیه را استحاضه خود قرار دهد.[1]
آیه اللّه بهجت: اگر خون ها یک جور باشد و نتواند با نشانه ها، حیض را تشخیص دهد، باید هفت روز ایام عادت را حیض قرار دهد.[2]
آیه اللّه سیستانى: اگر خون ها یک جور باشد و نتواند با نشانه ها، حیض را تشخیص دهد، باید با دو شرط شماره عادت برخى از خویشان خود را حیض قرار دهد.
1. نداند اندازه عادت آن زن (که از نظر سن و مزاج مماثل اوست) مخالف با اندازه عادت خودش است.
2. نداند اندازه عادت آن زن با اندازه عادت دیگر خویشانش، تفاوت دارد. اما اگر این دو شرط حاصل نباشد، مى تواند به اختیار خود از سه تا ده روز هر شماره اى را که مناسب با سن و مزاج او باشد، ایام عادت و بقیه را استحاضه خود قرار دهد و بهتر آن است که هفت روز قرار دهد.[3]
پرسش 1 . اگر زنى که عادت وقتیه دارد در کمتر از ده روز خون ببیند، تکلیفش چیست؟
همه مراجع: باید همه آن را حیض قرار دهد.[1]
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 487؛ وحید، توضیح المسائل، م 493 و دفتر: خامنه اى.
پرسش 1. عادت وقتیه چیست؟
همه مراجع: زنى که دو ماه پشت سر هم در وقت معین خون ببیند؛ ولى شماره روزهایى که در هر دو ماه خون دیده به یک اندازه نباشد، چنین زنى داراى «عادت وقتیه» است؛ به عنوان مثال در ماه نخست از روز اول تا هفتم و در ماه دوم از اول تا روز هشتم، خون ببیند. او باید عادت خود را در این مثال، روز اول ماه قرار دهد.[1]
پرسش 2 . زنى که از خون پاک نمى شود، اگر دو ماه پشت سر هم در وقت معین خون با نشانه هاى حیض ببیند ولى شماره هاى آن به یک اندازه نباشد، آیا عادت وقتیه براى او محقق مى شود؟
آیات عظام امام، خامنه اى، صافى، فاضل، مکارم و نورى: زنى که از خون پاک نمى شود؛ ولى دو ماه پشت سر هم در وقت معین خونى با نشانه هاى حیض مى بیند و شماره روزهایى که در هر دو ماه خون دیده، به یک اندازه نباشد و باقى آن نشانه هاى استحاضه را داشته باشد، چنین زنى نیز عادت وقتیه دارد. به عنوان مثال در ماه نخست از اول ماه تا هفتم و در ماه دوم از اول تا هشتم، خونى با نشانه هاى حیض و باقى را با نشانه هاى استحاضه ببیند.[2]
آیات عظام بهجت، تبریزى، سیستانى و وحید: زنى که از خون پاک نمى شود؛ ولى دو ماه پشت سر هم در وقت معین خونى با نشانه هاى حیض مى بیند و شماره روزهایى که در هر دو ماه خون دیده، به یک اندازه نباشد و باقى آن نشانه هاى استحاضه را داشته باشد، چنین زنى عادت وقتیه ندارد؛ چه اینکه عادت با نشانه هاى حیض محقق نمى شود.[3]
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 487 و وحید، توضیح المسائل، م 493.
[2]. توضیح المسائل مراجع، م 487 و وحید، توضیح المسائل، م 493.
[3]. توضیح المسائل مراجع، م 487 و وحید، توضیح المسائل، م 493.
پرسش . زنى که عادت ماهانه او مثلاً هفت روز است، اگر در یک ماه کمتر از هفت روز (مثلاً 4 روز) خون ببیند و سپس پاک شود و نداند پیش از تمام شدن روز دهم خون خواهد دید یا نه، آیا باید غسل کند، یا باید صبر نماید؟
همه مراجع: اگر مطمئن باشد که در باطن خون نیست، باید براى عبادت هاى خود غسل کند و اگر مطمئن نیست، باید خود را وارسى کرده و در صورت آلوده بودن باطن، غسل کرده و عبادات خود را به جاى آورد.[1]
تبصره . آیه اللّه تبریزى در قسمت دوم پاسخ احتیاط واجب کرده اند.
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 505 و 506 ؛ وحید، توضیح المسائل، م 511 و دفتر: خامنه اى.
پرسش 1 . کیفیت غسل حیض را بیان کنید.
غسل حیض همانند سایر غسل ها است که به دو صورت مى توان انجام داد: ترتیبى و ارتماسى. در غسل ترتیبى، ابتدا سر و گردن، سپس نیمه راست و بعد از آن نیمه چپ بدن شسته مى شود. اما در غسل ارتماسى، بدن یکباره در آب قرار مى گیرد.[1]
پرسش 2 . آیا در غسل ترتیبى، مراجع بزرگوار تقلید ترتیب بین اعضا را واجب مى دانند؟
آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى و فاضل: ترتیب بین سر و گردن، طرف راست و طرف چپ بدن واجب است.
آیه اللّه تبریزى: ترتیب بین سر و گردن و بدن واجب است و ترتیب بین طرف راست و طرف چپ بدن بهتر است.
آیه اللّه سیستانى: ترتیب بین سر و گردن و بدن احتیاط واجب است و ترتیب بین طرف راست و طرف چپ بدن بهتر است.
آیات عظام صافى، مکارم و وحید: ترتیب بین سر و گردن و بدن واجب است و ترتیب بین طرف راست و طرف چپ بدن بنا بر احتیاط واجب است.
[1]. توضیح المسائل مراجع، م 466.
همان قدر که بی حیایی زن ها در بی حجابی آنها تاثیر دارد دو چندان آن بی غیرتی مردها دخیل است!
یکی از ویژگیهای شایسته و متعالی، «غیرت» است. این واژه در لغت یعنی «نَفْرَةُ طَبِیعَةٍ تَکونُ عَنْ بُخْلِ مُشَارِکَةِ الْغَیرِ فِی اَمْرِ مَحْبِوبٍ لَهُ؛[1] غیرت، یعنی آنکه سرشت و طبیعت انسان از مشارکت غیر، در امر مورد علاقه اش نفرت داشته باشد».
این لغت در اصطلاح، یعنی:
آنکه کسی نسبت به ناموس خود و همسر خود، تا آنجا اهتمام ورزد که به دیگری اجازه تعرّض به حریم خویش ندهد.
امیر مؤمنان علیه السلام میفرماید: «اِنَّ اللّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَیمْقُتُ الرَّجُلَ یدْخَلُ عَلَیهِ فِی بَیتِهِ فَلاَ یقَاتِلُ؛[2] خداوند تبارک و تعالی دشمن میدارد مردی را که به خانه اش هجوم آورده اند و او دفاع نکند.»
امام صادق علیه السلام نیز فرمود: «اِنَّ اللّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی غَیورٌ یحِبُّ کُلَّ غَیورٍ وَ لِغَیرَتِهِ حَرَّمَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ؛[3] خداوند تبارک و تعالی غیرتمند است و هر غیرتمندی را دوست میدارد، و برای همین غیرت است که فواحش را حرام کرده است؛ چه ظاهر باشد و چه پنهان.»
نمونه ای از اوج غیرتمندی سالار شهیدان علیه السلام را در واپسین لحظه های حیات پربار آن حضرت میبینیم. آنگاه که متوجه تعرّض لشکر دشمن به خیام حرم شد، بانگ برآورد و در خطاب به آنان فرمود: