پرسش . در چه صورت دادن نفقه زن، از عهده شوهر ساقط مى شود؟
همه مراجع (به جز تبریزى): در صورتى که زن از اداى حقوق شرعى خود نسبت به شوهر سرپیچى کند.[1]
آیه اللّه تبریزى: اگر زن از اداى حقوق شرعى خود نسبت به شوهر سرپیچى کند، بنابر احتیاط واجب پرداختن نفقه از عهده شوهر ساقط مى شود.[2]
پرسش . اگر زن به کارهاى منزل ـ از قبیل آشپزى و نظافت ـ رسیدگى نکند، آیا شوهر مى تواند از پرداخت نفقه او امتناع ورزد؟
همه مراجع: خیر، نمى تواند نفقه ندهد ؛ زیرا انجام دادن کارهاى خانه وظیفه زن نیست.[1]
پرسش. اگر زن نسبت به شوهرش بدرفتارى کند و به او دشنام دهد، آیا شوهر مى تواند نفقه او را ندهد؟
همه مراجع (به جز تبریزى): اگر خشونت و بدرفتارى زن، باعث نفرت شوهر گردد، مى تواند نفقه او را ندهد.[1]
آیه اللّه تبریزى: اگر خشونت و بدرفتارى زن، باعث نفرت شوهر گردد، بنابر احتیاط واجب مى تواند نفقه او را ندهد[2]
پرسش . آیا مرد مى تواند خرید، هزینه و نیازهاى زن را، بر عهده خود او بگذارد و او را بر این کار مجبور سازد؟
همه مراجع: خیر، مرد حق ندارد پول نفقه را به زن بدهد و خرید نیازهایش را بر عهده خود او بگذارد؛ مگر آنکه زن آن را بپذیرد.[1]
پرسش. اگر شوهر نتواند نفقه زن را بپردازد و یا به خوبى تأمین کند،تکلیف چیست؟
همه مراجع (به جز امام، سیستانى، مکارم و نورى): اگر بتواند کار و یا شغل مناسبى براى خود انتخاب کند [و براى او سخت و مشقّت آور نباشد]؛ باید از این راه نفقه همسرش را تهیه کند و اگر ممکن نشد، گناهى بر او نیست. البته نسبت به هر مقدارى که نفقه زن را نپرداخته، بدهکار است.[1]
آیات عظام امام، سیستانى و نورى: اگر بتواند کار و یا شغل مناسبى براى خود انتخاب کند [و براى او سخت و مشقّت آور نباشد]، بنابر احتیاط واجب باید از این راه نفقه همسرش را تهیه کند و اگر ممکن نشد، گناهى بر او نیست. البته نسبت به هر مقدارى که نفقه زن را نپرداخته، بدهکار است.[2]
آیه اللّه مکارم: اگر بتواند با کار و یا انتخاب شغل مناسب و یا از هر راه مشروع دیگرى، درآمد کسب کند؛ باید از این راه نفقه همسرش را تهیه نماید و اگر ممکن نشد، گناهى بر او نیست. اما نسبت به هر مقدارى که نفقه زن را نپرداخته، بنابر احتیاط واجب، بدهکار است.[3]
تبصره. در انتخاب کار و شغل، برخى مراجع (امام، سیستانى و نورى) در این مسئله احتیاط واجب کرده اند.
پرسش 16 . آیا هزینه درمان و معالجه جزء نفقه واجب محسوب مى شود؟
همه مراجع: آرى، هزینه درمان و معالجه به مقدار متعارف جزء نفقه واجب محسوب مى شود.[1]
پرسش . آیا مخارج تحصیل زن بر عهده شوهر و جزء نفقه واجب است؟
پرسش . آیا زن مى تواند زیورآلاتى را که شوهر برایش خریده، بدون اجازه او بفروشد؟
آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى، صافى و فاضل: اگر شوهر آن را به زن تملیک کرده و یا بخشیده است، مى تواند بدون اجازه او بفروشد؛ ولى اگر به عنوان تأمین نفقه باشد،حق ندارد.[1]
آیات عظام تبریزى و سیستانى: اگر شوهر آن را به زن تملیک کرده و یا بخشیده و یا به عنوان نفقه برایش تهیه کرده است، مى تواند بدون اجازه او بفروشد.[2]
آیه اللّه وحید: اگر شوهر آن را به زن تملیک کرده و یا بخشیده است، مى تواند بدون اجازه او بفروشد. اما اگر به عنوان تأمین نفقه باشد، بنابر احتیاط واجب، حق ندارد.[3]
