پرسش . درباره حجاب و دلیل وجوب آن توضیح دهید؟

«وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى جُیُوبِهِنَّ »1 ؛ «و زینت خود را جز آن مقدار که نمایان است، آشکار نکنند و [ اطراف ]روسرى هاى خود را بر سینه خود افکنند [ تا گردن و سینه با آن پوشانده شود]».
«حجاب»، در لغت به معناى پرده، حاجب و پنهان کردن است و در اصطلاح «پنهان کردن زن خود را از دید مرد بیگانه است». آنچه دین اسلام بر زنان لازم دانسته، همان پوشش است که در متون دینى و در کلام فقیهان، از آن به ستر، پوشش، ساتر و پوشاننده تعبیر شده است.
حجاب و پوشش پیش از اسلام، در میان برخى از ملّت ها ـ از جمله ایران باستان و قوم یهود و شاید در هند ـ مطرح و از آنچه که در قانون اسلام آمده، سخت تر بوده است.2
این دستور در دین اسلام، حدود سال هاى چهارم و پنجم تشریع گردیده است.3
حجاب، یکى از احکام ضرورى اسلام به شمار مى آید و شیعه و سنى بر آن، اتفاق نظر دارند. خداوند متعال در این باره سه آیه4 در شهر مدینه، نازل کرده و در دو مورد آن، به مسأله پوشش بانوان اشاره کرده است.5 علاوه بر این، احادیث بسیارى درباره اهمیت و چگونگى حجاب نقل شده است.
حضرت على (علیه السلام) مى فرماید: «پوشیدگى زن به حالش، بهتر است و زیبایى اش را پایدارتر مى سازد».6
پوشش براى زن دو هدف و فلسفه اساسى دارد:
1. مصونیت زن، در برابر طمع ورزى هاى هوس بازان.
2. پیشگیرى از تحریکات شهوانى و تأمین سلامت و بهداشت جامعه.7
در زمینه حجاب و پوشش، توجه به چند نکته بایسته است:
یکم. زن باید بدن و زیور آلات و آرایش خود و هر آنچه را که نزد عرف زینت محسوب مى شود، در برابر مرد نامحرم بپوشاند و تنها دست و صورت از آن استثنا شده است.
دوم. هر چند دین اسلام نسبت به نوع و رنگ و حتى دوخت لباس، تأکید چندانى ندارد و تنها به اصل پوشش ـ اعم از چادر، مانتو و مانند آن ـ تکیه کرده است ؛ ولى روشن است که لباس نباید تنگ، محرّک، نازک، بدن نما و باعث جلب توجّه گردد. از این رو چادر برترین پوشش به شمار مى آید. از مواردى که مشکى بودن آن مکروه نیست ؛ بلکه نشانه وقار و متانت است، چادر و عبا مى باشد که در روایات به آن اشاره شده است.
سوم. پرهیز از نرمش در سخن که باعث طمع نامحرم شود و متانت در راه رفتن و استفاده نکردن از کفش هایى که باعث توجه نامحرم مى گردد، بخشى از حجاب زن را تشکیل مى دهد.
چهارم. گرچه پوشش کامل براى مرد واجب نیست ؛ ولى نگاه زن به بدن او حرام است. همان گونه که پوشش صورت و دست ها تا مچ بر زن، واجب نیست ؛ ولى نگاه مرد به آن از روى شهوت حرام است.

1. نور 24 ، آیه 31.
2. مطهرى، مرتضى، مسأله حجاب، ص 21.
3. باید توجه داشت که هر چند سال نزول آیات حجاب و پوشش، در کتب تفسیر و تاریخ ثبت نشده است ؛ ولى با توجه به اینکه از یک سو این آیات در سورهاى احزاب و نور آمده و سوره احزاب از نظر ترتیب نزول پیش از سوره نور و بعد از سوره آل عمران قرار دارد و از سوى دیگر طبق نقل تفسیر نمونه سوره آل عمران در بین سالهاى دوم و سوم نازل گردیده است، مى توان به خوبى حدس زد که سوره احزاب در سال هاى چهارم و پنجم نازل گردیده است. بنابر این آیه حجاب در این سال ها تشریع گردیده است. محتواى این سوره نیز مؤید این مسأله مى باشد .
4. نور 24 ، آیه 31 و احزاب (33 )، آیه 59 و 33.
5. نور 24 ، آیه 31 و احزاب (33 )، آیه 59.
6. «صِیانَةُ الْمَرأَةِ اَنْعَمُ لِحالِها وَ اَدْوَمُ لِجَمالِها»: مستدرک الوسائل، ج 14، باب 70.
7. احزاب 33 ، آیه 59.