پرسش . آیا مى توان به زن سیده اى که فقیر است و شوهرش قادر به اداره زندگى او نیست، سهم سادات داد؟
آیات عظام امام و خامنه اى: با اجازه حاکم شرع اشکال ندارد.1
آیات عظام بهجت، فاضل، مکارم، نورى و وحید: بنابر احتیاط واجب، باید با اجازه حاکم شرع انجام گیرد.2
آیات عظام تبریزى، سیستانى و صافى: آرى، جایز است.

پرسش 75 . آیا غسل جنابت، فورى بر انسان واجب مى شود؟
همه مراجع: خیر، غسل جنابت تنها براى نماز و کارهایى که در آن، طهارت شرط است، واجب مى شود.1

پرسش . به قصد غسل جنابت به حمام رفتم ؛ ولى وقتى که بیرون آمدم شک کردم غسل را انجام داده ام یا نه، تکلیف چیست؟
همه مراجع: باید بنا را بر انجام ندادن بگذارید و غسل تان را با نیت مربوطه به جا آورید.

پرسش . با چه غسل هایى مى توان نماز خواند؟
آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى، صافى و فاضل: تنها با غسل جنابت مى توان نماز خواند ؛ ولى با غسل هاى دیگر باید وضو هم گرفت.1
آیات عظام تبریزى، سیستانى، مکارم، نورى و وحید: با همه غسل هاى واجب و مستحب ـ غیر از غسل استحاضه متوسطه ـ مى توان نماز خواند ؛ اگر چه احتیاط مستحب آن است که [ در غیر غسل جنابت] وضو هم بگیرد.2

پرسش . کارهایى که براى شخص جنب مکروه است، کدامند؟

چند چیز بر شخص جنب مکروه است:

1. خوردن و آشامیدن،[1]

2. خوابیدن بدون وضو،[2]

3. همراه داشتن قرآن،

4. مالیدن روغن به بدن،

5. آمیزش بعد از احتلام،

6. خضاب با حنا و مانند آن،

7. تماس بدن با جلد یا حاشیه قرآن،

8. خواندن بیشتر از هفت آیه از سوره هایى که سجده واجب ندارد.

پرسش. آیا ترشّحات و رطوبت هایى که از بانوان خارج مى شود، پاک است؟
همه مراجع: ترشّحات مزبور پاک است و غسل ندارد ؛ مگر آنکه یقین کنند بول یا منى است.1

پرسش . کارهایى که براى شخص جنب حرام است، کدامند؟

چند چیز بر شخص جنب حرام است:
1. گذاشتن چیزى در مسجد،
2. خواندن آیه هاى سجده واجب،1
3. رفتن به مسجد الحرام و مسجد النبى،2
4. رساندن جایى از بدن به خط قرآن و اسم خداوند،
5. توقف در سایر مساجد و حرم امامان (علیهم السلام) (احتیاط واجب ).3

پرسش . راه تشخیص منى و احتلام در زن چیست؟
همه مراجع (به جز تبریزى، بهجت و نورى ): خروج ترشّحات زن، اگر همراه با شهوت (اوج لذت جنسى ) باشد، حکم به جنابت آنان مى شود و لازم نیست با جستن بیرون آید و بدن سست شود و اگر بدون شهوت باشد، حکم به منى نمى شود ؛ مگر آنکه از راه دیگرى یقین کند منى است.1
آیه اللّه  بهجت: خروج ترشّحات زن اگر همراه با شهوت (اوج لذت جنسى ) باشد و با جستن بیرون آید، حکم به منى مى شود و اگر هیچ یک از دو علامت و یا یکى از آنها را نداشت، حکم به منى نمى شود ؛ مگر آنکه از راه دیگرى یقین کند منى است.2
آیات عظام تبریزى و نورى: خروج ترشّحات زن اگر همراه با شهوت خاصى (اوج لذت جنسى ) باشد و بدن پس از آن سست شود، حکم به منى مى شود و اگر هیج یک از دو نشانه یا یکى از آنها را نداشت، حکم به منى نمى شود ؛ مگر آنکه از راه دیگرى یقین کند منى است.

پرسش. در چه صورت شخص جنب مى شود؟

همه مراجع: انسان به دو چیز جنب مى شود:

1. آمیزش،

2. بیرون آمدن منى؛ چه در خواب باشد یا بیدارى، کم باشد یا زیاد، با شهوت باشد یا بى شهوت، با اختیار باشد یا بى اختیار.[1]

تبصره. هرگاه به اندازه ختنه گاه یا بیشتر داخل شود؛ گرچه منى بیرون نیاید،  هر دو جنب مى شوند و باید غسل به جا آورند.[2]

پرسش . دیه سقط جنین چه مقدار است؟

همه مراجع: دیه براى نطفه، 20 مثقال شرعى طلاى سکه دار؛ براى علقه (خون بسته شده) 40 مثقال و براى مضغه (پاره گوشت) 60 مثقال است. اگر استخوان داشته و بدون گوشت باشد، 80 مثقال و اگر گوشت آن را پوشانده و خلقت کامل شده باشد، 100 مثقال است. اگر روح در آن دمیده شده؛ چنانچه پسر باشد، 1000 مثقال اگر دختر باشد، 500 مثقال شرعى طلاى سکه دار دیه دارد.

گفتنى است روح در حدود چهار ماهگى، در جنین دمیده مى شود.[1]

پرسش  . آیا در غسل شستن موهاى بلند بدن واجب است؟
همه مراجع (به جز امام، فاضل، مکارم و نورى): خیر شستن موهاى بلند واجب نیست.1
آیات عظام امام، فاضل، مکارم و نورى: بنا بر احتیاط واجب شستن موهاى بلند هم واجب است.2
تبصره. اگر رساندن آب به پوست، بدون شستن آنها ممکن نباشد ؛ باید موهاى بلند را بشوید که آب به بدن برسد.

1. توضیح المسائل مراجع، م 379 و وحید، توضیح المسائل، م 385.
2. توضیح المسائل مراجع، م 379 و نورى، توضیح المسائل، م 380.

پرسش . اگر با آزمایش هاى تخصصى یقین پیدا شود؛ که جنین بعد از تولد و یا در ماه هاى آخر از دنیا مى رود؛ آیا سقط آن جایز است؟

همه مراجع: خیر، جایز نیست.[1]

پرسش . سقط جنین براى مادرى که در معرض مرگ است و شاید با این کار بهبود یابد، چه حکمى دارد؟

آیات عظام بهجت، سیستانى، خامنه اى، فاضل، مکارم و نورى: اگر طبق تشخیص دکتر متخصص و مورد اطمینان، بقاى حمل براى مادرش خطر جانى داشته باشد  چنانچه روح در او دمیده نشده سقط آن اشکال ندارد[1].

آیات عظام تبریزى و نورى: اگر مادر از هر راهى (هر چند از گفته پزشک) اطمینان یا خوف داشته باشد که این بچه موجب مرگ او مى شود چنانچه روح در او دمیده نشده میتواند با خوردن دارو و مانند سقط نماید ولى بر غیر مادر سقط جایز نیست.[2]

پرسش . سقط کردن جنینى که ناقص الخلقه به دنیا مى آید، چه حکمى دارد؟

همه مراجع (به جز فاضل و مکارم): ناقص بودن بچه مجوز شرعى براى سقط جنین محسوب نمى شود.[1]

آیه اللّه  مکارم: اگر در مراحل ابتدایى جنین باشد و به صورت انسان کامل در نیامده (هنوز روح در آن دمیده نشده باشد) و تولد ناقص آن باعث مشقت و حرج شدید براى پدر و مادرش گردد اشکال ندارد و بنابر احتیاط دیه را هم باید بدهند[2].

آیه اللّه  فاضل: سقط آن جایز نیست مگر در موارد ضرورت.[3]

پرسش . سقط جنین نامشروع، چه حکمى دارد؟

همه مراجع: جایز نیست.[1]

پرسش . دیه جنینى که به وسیله پزشک سقط مى شود، بر عهده کیست؟ وظیفه پدر و مادرى که اقدام به چنین کارى کرده اند، چیست؟
همه مراجع (به جز مکارم و وحید): دیه سقط جنین بر عهده قاتل مباشر است و چون این عمل به وسیله پزشک انجام شده، بر پدر و مادر تکلیفى نیست ؛ بلکه او ضامن است و این دیه به پدر و مادر پرداخت مى شود. البته مى توانند از حق خود بگذرند و از او چیزى دریافت نکنند. در هر حال باید از کار خود توبه کنند.1
آیات عظام مکارم و وحید: در صورتى که پدر و مادر نیز رضایت داشته باشند پرداخت دیه بر عهده آنان نیز مى باشد که باید به وارثان بپردازند و یا رضایت آنان را جلب کنند.2

پرسش . آیا سقط جنین در ماه هاى اول حاملگى، اشکال شرعى دارد؟

همه مراجع: آرى، سقط جنین پس از انعقاد نطفه در هر ماهى که باشد، جایز نیست.[1]

پرسش . آیا جایز است به جهت کنترل جمعیت، با استفاده از دستگاه به طور موقت از باردارى جلوگیرى کرد؟

همه مراجع: اگر زیان مهمى نرساند و باعث نگاه و لمس حرام نشود، اشکال ندارد.[1]

پرسش 1. جایى که باردارى ضرر و خطر جانى زن را به همراه داشته باشد، آیا جایز است با استفاده از دستگاه او را عقیم کرد؟

همه مراجع (به جز خامنه اى و سیستانى): اگر راهى، جز نازایى دائمى نباشد، اشکال ندارد.[1]

آیات عظام خامنه اى و سیستانى: در فرض یاد شده، اشکال ندارد.[2]

پرسش 2 . در مواردى که حاصل حاملگى، به وجود آمدن جنین داراى نقص یا بیمارى ژنتیکى است، آیا مى توان زن یا مرد را عقیم کرد؟

پرسش . آیا زن مى تواند با استفاده از دارو یا آمپول، از باردار شدن  جلوگیرى کند؟ اگر شوهر اجازه ندهد، چه حکمى دارد؟

آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى، نورى و مکارم: اگر زیان مهمى نداشته باشد و شوهر راضى باشد، اشکال ندارد.[1]

آیات عظام تبریزى، وحید، فاضل و سیستانى: اگر زیان مهمى نداشته باشد، اشکال ندارد؛ هر چند شوهر راضى نباشد.[2]

آیه اللّه  صافى: اگر زیان مهمى نداشته باشد و بنا بر احتیاط واجب شوهر راضى باشد، اشکال ندارد.[3]

پرسش . آیا به جهت کنترل جمعیت، زن و مرد مى توانند با استفاده از عمل جراحى کارى کنند که دیگر نتوانند فرزندى بیاورند؟

همه مراجع (به جز تبریزى، خامنه اى و سیستانى): خیر، این کار جایز نیست.[1]

آیه اللّه  تبریزى: اگر این کار باعث زیان جدى (مانند قطع عضو) شود و یا نگاه و لمس حرام را به دنبال داشته باشد، حرام است و در غیر این صورت، بنا بر احتیاط واجب جایز نیست.[2]

آیه اللّه  سیستانى: اگر این کار باعث زیان جدى (مانند قطع) عضو نشود و نگاه و  لمس حرام را به دنبال نداشته باشد، اشکال ندارد.[3]

آیه اللّه  خامنه اى: اگر این کار به انگیزه [و] غرض عقلایى انجام گیرد و باعث زیان جدى (مانند قطع عضو) نشود و نگاه و لمس حرام را نیز به دنبال نداشته باشد، اشکال ندارد.[4]

پرسش . آیا براى دست زدن به جنین سقط شده، غسل واجب مى شود؟

همه مراجع: اگر چهار ماه او تمام شده (و روح در بدنش دمیده شده) است، غسل مس میت واجب مى شود.[1]

پرسش . مادرانى که بچه شان مرده به دنیا مى آید، آیا باید غسل مس میت به جا آورند؟

همه مراجع (به جز سیستانى): اگر چهار ماه او تمام شده [و بدنش سرد شده باشد] و با بدن مادر تماس پیدا کرده است، بر مادر غسل مس میت واجب مى شود.[1]

آیه اللّه  سیستانى: اگر چهار ماه او تمام شده و با بدن مادر تماس پیدا کرده است، بر مادر غسل مس میت واجب مى شود بلکه اگر ظاهر بدن او را هم مس نکند، بنا بر احتیاط واجب باید غسل مس میت کند.[2]

پرسش  . خانم هایى که زایمانشان به صورت عمل سزارین است، خونى که از مجراى طبیعى خارج مى شود خون نفاس است؟

همه مراجع (به جز تبریزى): آرى، [اگر خون زخم و جراحت نباشد] خون نفاس است و باید به احکام نفاس عمل کنند.[1]

آیه اللّه  تبریزى: خیر، خون نفاس نیست و اگر صفات حیض را داشته یا در ایام عادت بوده، باید به احکام حیض عمل کنند.[2]

پرسش  . اگر زن بعد از زایمان تا بیش از ده روز خون ببیند، تکلیفش چیست؟

همه مراجع (به جز تبریزى): اگر از زنانى است که عادت ماهانه دارد، باید به اندازه عادتش نفاس و بقیه را استحاضه قرار دهد. اگر عادت ماهانه ندارد، تا ده روز نفاس و بقیه استحاضه محسوب مى شود.[1]

آیه اللّه  تبریزى: اگر از زنانى است که عادت ماهانه دارد، باید به اندازه  عادتش نفاس و بقیه را استحاضه قرار دهد. اگر عادت ماهانه ندارد، به اندازه عادت خویشان خود نفاس قرار دهد و بقیه را تا ده روز احتیاط کند.[2]

پرسش  . اگر زن در ایام عادت زایمان کند، خونى که از او بیرون مى آید حکم نفاس را دارد یا حیض؟

همه مراجع: حکم نفاس را دارد.[1]

پرسش . زنى که عادت ماهانه دارد، اگر خون نفاس او از ده روز بگذرد،  تکلیفش چیست؟

همه مراجع: باید به اندازه روزهاى عادتش نفاس و بقیه [حداقل تا ده روز پس از آن] را استحاضه قرار دهد.[2]

پرسش . این جانب بعد از زایمان و گذشت ایام نفاس، غسل نفاس به جا  آوردم و بعد از آن تا یک ماه خون استحاضه دیدم، آیا لازم بوده که من روز هیجدهم غسل مى کردم؟

همه مراجع: خیر، روز هیجدهم غسل ندارد؛ ولى این سخن صحت دارد که اگر زن بیش از ده روز خون دید، براى کسى که عادت دارد بهتر است از روز بعد از عادت و براى کسى که عادت ندارد بعد از روز دهم تا روز هیجدهم زایمان، به احکام استحاضه عمل کند و کارهایى را که بر حائض حرام است، ترک نماید.[1]

پرسش1 . اگر زن زائو بیش از روزهاى عادتش و کمتر از ده روز خون ببنید، تکلیفش چیست؟

همه مراجع: اگر خون کمتر از ده روز قطع شود، تمام آن نفاس محسوب مى شود.[1]

پرسش2 . خانمى است که عادت ماهانه ثابتى ندارد بعد از زایمان به طور پى در پى تا یک ماه یا بیشتر خون مى بیند، تکلیفش چیست؟

پرسش  . آیا آبى که در اثر پاره شدن کیسه جنین قبل از زایمان خارج مى شود، نجس است؟

همه مراجع: خیر، پاک است [مگر آنکه همراه آن خون بیرون بیاید].[1]

پرسش . خانمى که عادت ماهانه (عددیه) دارد؛ اکنون به علت زایمان تا یک ماه یا بیشتر خون مى بیند، تکلیف عباداتش چه مى شود؟

آیات عظام امام، بهجت، خامنه اى، سیستانى، فاضل و نورى: باید به اندازه روزهاى عادتش نفاس قرار دهد و بعد از آن تا ده روز، به احکام استحاضه عمل کند (هر چند این ده روز در ایام عادتش باشد) بعد از گذشتن ده روز اگر خونى که مى بیند در ایام عادتش باشد، خون حیض است و در غیر این صورت استحاضه است (هر چند نشانه هاى حیض را نیز داشته باشد).[1]

آیات عظام تبریزى و وحید: باید به اندازه روزهاى عادتش نفاس قرار دهد و بعد از آن تا ده روز به احکام استحاضه عمل کند (هر چند این ده روز در ایام عادتش باشد) و بعد از گذشتن ده روز اگر خونى که مى بیند در ایام عادتش باشد، یا نشانه هاى حیض را داشته باشد، خون حیض است و در غیر این صورت استحاضه است.[2]

پرسش . خانمى که بچه اش را کورتاژ کرده خونى که مشاهده مى کند، چه خونى است؟ آیا خون نفاس است؟

آیات عظام امام، خامنه اى، صافى، فاضل و نورى: اگر خون بسته اى بعد از سقط از رحم خارج شود و بداند که اگر در رحم مى ماند، انسان مى شد خونى که تا ده روز مى بیند خون نفاس محسوب مى شود و باید به احکام آن عمل کند.[1]

آیه اللّه  بهجت: اگر خون بسته اى بعد از سقط از رحم خارج شود و بداند که اگر در رحم مى ماند، انسان مى شد خونى که تا ده روز مى بیند بنا بر احتیاط واجب خون نفاس محسوب مى شود و باید به احکام آن عمل کند[2].

آیات عظام تبریزى و وحید: خونى که بعد از سقط از رحم خارج مى شود، اگر زاییدن صدق کند تا ده روز، خون نفاس محسوب مى شود و باید به احکام آن عمل کند.[3]

آیه اللّه  سیستانى: اگر خونى که بعداز سقط از رحم خارج مى شود، از حالت علقه (خون بسته) و مُضغه (قطعه گوشت) بگذرد، چنانچه تا ده روز ببیند، خون نفسا محسوب مى شود و باید به احکام آن عمل کند.[4]

پرسش . اگر زن بعد از زایمان خون نبیند، تکلیف چیست؟

همه مراجع: اگر تا روز دهم خون نبیند، این زن خون نفاس ندارد و باید در این ایام، عبادت هاى خود را به جا آورد.[1]

پرسش . اگر زن بار دار نزدیک  زایمان چند روز خون ببیند، تکلیفش چیست؟ آیا خون نفاس محسوب مى شود؟

همه مراجع: اگر پیش از زایمان باشد، خون نفاس نیست بلکه باید براساس شرایط و صفات، خون حیض یا استحاضه قرار دهد.[1]

پرسش . خانم هایى که دو قلو مى زایند، حکم خون نفاسشان چیست؟ به عنوان مثال یک هفته بعد از تولد بچه اول، بچه دوم بدنیا مى آید؟

همه مراجع (به جز مکارم): باید براى هر کدام نفاس جداگانه اى در نظر بگیرد. به عنوان مثال اگر بین تولد آنها ده روز فاصله شود و خون تا بیست روز ادامه داشته باشد، نفاس این زن بیست روز است (ده روز براى تولد بچه اول و ده روز براى بچه دوم).[1]

پرسش . حداقل و حداکثر خون نفاس چقدر است؟

همه مراجع: حداقل آن یک لحظه و حداکثر ده روز است.[1]

پرسش . اگر زن بعد از زایمان یک یا دو روز خون ببیند و پاک شود، آیا باید تا ده روز صبر کند و نمازش را ترک کند؟

همه مراجع (به جز سیستانى، صافى و مکارم): خیر، باید بعد از پاک شدن، غسل کند و نمازهاى خود را بخواند و اگر [قبل از گذشتن ده روز از ولادت] دوباره خون ببیند، چنانچه روزهایى که خون دیده با روزهایى که در وسط پاک بوده، با هم ده روز یا کمتر باشد تمام آن نفاس است.[2]

آیات عظام سیستانى و صافى: خیر، باید بعد از پاک شدن، غسل کند و نمازهاى خود را بخواند و اگر [قبل از گذشتن ده روز از ولادت] دوباره خون ببیند، چنانچه روزهایى که خون دیده روى هم رفته ده روز یا کمتر از ده روز است، تمام آن نفاس است و بنا بر احتیاط واجب روزهایى که در وسط پاک بوده، احتیاط کند؛ یعنى آنچه را بر نفساء حرام است ترک کند و عبادت هاى خود را بجا آورد.[3]

آیه اللّه  مکارم: و اگر [قبل از گذشتن ده روز از ولادت] دوباره خون ببیند چنانچه روزهایى که خون دیده روى هم رفته ده روز یا کمتر از ده روز است تمام آن نفاس مى باشد و روزهایى که در وسط پاک بوده عباداتش صحیح است.[4]

پرسش  . آیا خون نفاس نیز مانند خون حیض، باید استمرار داشته باشد؟

همه مراجع: خیر، هر مقدار تا ده روز خون ببیند، نفاس محسوب مى شود.  به عنوان مثال ممکن است تنها دو روز اول خون ببیند و ممکن است تنها روز پنجم خون ببیند و...[1].

پرسش . چه کارهایى بر زن نفساء حرام است؟

همه مراجع: هر چیزى که بر زن حائض حرام است، بر زن نفساء هم حرام است.[1]

تبصره . آیات عظام تبریزى، سیستانى و وحید، بعضى از کارهایى را که بر زن حائض حرام است، بنابر احتیاط واجب حرام مى دانند (مانند تلاوت آیات سجده دار، توقف در مساجد و رفتن به مسجدالحرام و مسجد پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم)  و گذاشتن چیزى در این مکان ها).

در بین برخى از مردم مشهور است که مى گویند:

زنى که تازه زایمان کرده، باید روز چهلم غسل (چله) انجام دهد؛

برخی هم معتقدند که در این چهل روز عبادت او صحیح نیست!!

از نظر این سخنان هیچ ارزش و اعتبار شرعی ندارند.

و زن باید بعد از غسل نفاس (که نهایتا ده روز بعد از زایمان است) عبادات خود را انجام دهد!

تبصره . شستن بچه در صورتى که براى او ضرر نداشته باشد، مستحب است؛ ولى غسل ندارد.

پرسش . خون نفاس چیست؟

«نفاس» از ماده «نفس» گرفته شده است. «نفس» چندین معنا دارد که یکى از این معانى، خون است.[1]

نفاس در اصطلاح به خونى گفته مى شود که پس از زایمان، از زن خارج مى شود. زن را در این هنگام «نفساء» مى گویند. آغاز خون نفاس از زمانى است که اولین جزء بچه از شکم بیرون مى آید. بنابر این خونى که پیش از آن دیده مى شود، خون نفاس محسوب نمى شود. حداقل آن یک لحظه و حداکثر ده روز است. زن پس از پاک شدن، باید غسل نفاس به جا آورد.[2]

پرسش . اگر در ماه رمضان خانمى که استحاضه اش متوسطه است، غسل را به جا نیاورد، حکم روزه اش چیست؟

آیات عظام امام، خامنه اى، فاضل، نورى و وحید: روزه اش باطل است و باید بعد از ماه رمضان قضا کند.[1]

آیات عظام بهجت و صافى: بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل است و باید بعد از ماه رمضان قضا کند.[2]

آیات عظام تبریزى و سیستانى: روزه اش صحیح است.[3]

آیه اللّه  مکارم: استحاضه متوسطه حکم استحاضه قلیله را دارد و استحاضه قلیله غسل ندارد. بنابراین روزه اش صحیح است.[4]

پرسش . اگر مستحاضه کثیره در ماه رمضان غسل هاى خود را به جا نیاورد، حکم روزه اش چیست؟

پرسش . اگر زن مستحاضه بعد از نماز ظهر یا مغرب، خونش قطع شود، آیا باید براى نماز بعد (نماز عصر یا عشا)، دوباره کارهاى استحاضه را انجام دهد؟

همه مراجع: آرى، باید براى نماز بعد کارهاى استحاضه را انجام دهد؛ ولى براى نمازهاى بعدى لازم نیست.[1]

پرسش . آیا روزه ماه رمضان، بر زن مستحاضه واجب است؟

همه مراجع: آرى، باید روزه بگیرد و مانند زن حائض نیست.[1]

تبصره . باید براى روزه گرفتن کارهاى استحاضه را بجا آورد.

پرسش. اگر زن مستحاضه اول وقت وضو بگیرد یا غسل کند؛ ولى با تأخیر نماز بخواند، آیا باید دوباره وضو بگیرد یا غسل کند؟

همه مراجع (به جز سیستانى): آرى، باید دوباره وضو بگیرد یا غسل کند و نماز بخواند؛ مگر آنکه خون داخل فضاى فرج نیاید.[1]

آیه اللّه  سیستانى: اگر وظیفه اش این بوده که بین وضو یا غسل و نماز فاصله نیندازد، باید دوباره وضو بگیرد یا غسل کند و نماز بخواند؛ مگر آنکه خون داخل فضاى فرج نیاید.[2]

پرسش . اگر زن مستحاضه (استحاضه کثیره یا متوسطه)، براى نماز غسل نکند و تنها وضو بگیرد؛ آیا نمازش باطل است؟

همه مراجع: آرى، نمازش باطل است.[1]

تبصره . آیه اللّه مکارم قائل به استحاضه متوسطه نیستند.

پرسش  . آیا زن مستحاضه مى تواند نماز قضا بخواند؟ آیا براى انجام آن باید کارهایى را که براى نماز ادا لازم شده، انجام دهد؟

آیات عظام امام، خامنه اى، سیستانى، فاضل و نورى: آرى، مى تواند نماز قضا بخواند و باید براى هر نماز، کارهایى را که براى نماز ادا واجب است، به جا آورد.[157]

آیات عظام تبریزى و وحید: خیر، باید نماز قضا را به تأخیر اندازد تا پاک شود؛ مگر آنکه وقت آن تنگ شود. در این صورت باید براى هر نماز کارهایى را که براى نماز ادا واجب است، به جا آورد.[158]

آیه اللّه  صافى: بنابر احتیاط واجب باید نماز قضا را به تأخیر اندازد تا پاک شود؛ مگر آنکه وقت آن تنگ شود. در این صورت باید براى هر نماز کارهایى را که براى نماز ادا واجب است، به جا آورد.[159]

آیه اللّه  مکارم: آرى، مى تواند نماز قضا بخواند؛ ولى بنابر احتیاط واجب براى هر نماز باید یک وضو بگیرد.[4]

تبصره . کسانى که معتقدند زن مستحاضه مى تواند نماز قضا بخواند، گفته اند: بهتر است نماز قضا را پس از پاک شدن از خون به جا آورد.[5]

پرسش . اگر زن بعد از زایمان سر چهار روز پاک شود و غسل کند، سپس دوباره خون ببیند، تکلیفش چیست؟

آیات عظام امام، بهجت، تبریزى، خامنه اى، فاضل و نورى: اگر همه خون هایى که دیده با روزهایى که در وسط پاک شده، روى هم ده روز یا کمتر از آن باشد، همه آنها نفاس محسوب مى شود؛ حتى روزهایى که در وسط پاک شده است. بنابر این اگر در روزهایى که پاک شده، روزه گرفته است، باید آنها را قضا کند؛ ولى نماز قضا ندارد.[1]

آیات عظام سیستانى و صافى: اگر همه خون هایى که دیده با روزهایى که در وسط پاک شده، روى هم ده روز یا کمتر از آن باشد، بنابر احتیاط واجب روزهایى که خون دیده نفاس قرار دهد و در روزهایى که پاک شده، آنچه را که بر نفساء حرام است ترک کند و عبادت هاى خود را به جا آورد. بنابر این اگر در روزهایى که پاک شده، روزه گرفته است، باید آنها را قضا کند؛ ولى نماز قضا ندارد.[2]

پرسش . اگر بر زن مستحاضه نماز آیات واجب شود، آیا مى تواند به همان کارهایى که براى نماز یومیه انجام داده، اکتفا کند؟

همه مراجع (به جز تبریزى، مکارم و وحید): خیر، باید براى نماز آیات هم تمام کارهایى را که براى نماز یومیه به جا آورده، انجام دهد.[1]

آیه اللّه  تبریزى: باید براى نماز آیات وضو بگیرد و در استحاضه کثیره باید غسل کند و وضو لازم نیست.[2]

آیه اللّه  مکارم: آرى، مى تواند به همان کارهایى که براى نماز یومیه انجام داده، اکتفا کند و نیاز به غسل دیگرى نیست. تنها باید وضو بگیرد.[3]

آیه اللّه  وحید: خیر، باید براى نماز آیات هم تمام کارهایى را که براى نماز یومیه به جا آورد، انجام دهد و بنابر احتیاط در استحاضه کثیره وضو هم بگیرد.[4]

پرسش1 . آیا در استحاضه متوسطه یا کثیره، وضو مقدم است یا غسل؟

همه مراجع (به جز سیستانى و صافى): هر کدام را اول به جا آورد صحیح است؛ ولى بهتر است اول وضو بگیرد.[1]

آیه اللّه  سیستانى: در استحاضه متوسطه، باید غسل پیش از وضو باشد و در استحاضه کثیره اگر بخواهد وضو بگیرد باید قبل از غسل وضو بگیرد.[2]

آیه اللّه  صافى: در استحاضه متوسطه هر کدام را اول به جا آورد صحیح است؛ ولى بهتر است اول وضو بگیرد؛ ولى در استحاصه کثیره احتیاط آن است که پیش از غسل وضو بگیرد.[3]

تبصره . آیات عظام تبریزى، سیستانى، مکارم، نورى و وحید، در استحاضه کثیره گفته اند: با آن غسل  مى توان نماز خواند و نیاز به وضو نیست.

پرسش 2. در استحاضه قلیله اگر نماز ظهر و عصر و نیز مغرب و عشا با هم خوانده شود، آیا براى نماز عصر یا عشا باید وضو گرفته شود؟

همه مراجع: آرى، براى هر نماز باید وضو گرفته شود.[4]

پرسش 3. اگر مستحاضه قلیله نماز عصر خود را بخواند و تا نماز مغرب خون نبیند، آیا مى تواند با همان وضوى نماز عصر، نماز مغربش را بخواند؟

همه مراجع: خیر، باید براى نماز مغرب وضو بگیرد؛ ولى براى نماز عشا گرفتن وضو لازم نیست.[5]

پرسش 1 . آیا در استحاضه وارسى کردن لازم است. اگر بدون وارسى نماز بخواند؛ آیا نمازش باطل است؟

همه مراجع: آرى، باید زن مستحاضه (در صورت امکان) هنگام نماز خود را وارسى کند که استحاضه اش از چه قسم است تا کارهایى را که براى آن قسم دستور داده شده، انجام دهد. اگر بدون وارسى نماز بخواند، نمازش باطل است مگر آنکه قصد قربت داشته و به وظیفه واقعى خود عمل کرده باشد.[1]

تبصره . آیات عظام امام، خامنه اى، تبریزى، سیستانى، مکارم و نورى، در مسئله احتیاط واجب کرده اند.

پرسش . آیا زن مستحاضه حتماً باید هنگام نماز خود را وارسى کند یا اینکه پیش از وقت نماز هم جایز است؟

همه مراجع: وارسى پیش از وقت نماز جایز نیست؛ مگر اینکه بداند نوع استحاضه تغییر نمى کند.[2]

پرسش. اگر هنگام غسل خون قطع نشود، آیا غسل باطل است؟

همه مراجع: خیر، غسل باطل نمى شود. آرى اگر در وسط غسل خون استحاضه متوسطه به کثیره تبدیل شود، باید غسل را از سر گیرد.[1]